Open Access

JSON Export

{"created":"2022-01-31T12:46:29.676101+00:00","id":"lit26625","links":{},"metadata":{"alternative":"Caroli Linnaei Anmoenitates academicae, seu Dissertationes variae Physicae, Medicae, Botanicae antehac seorsim editae.","contributors":[{"name":"Linnaeus, Carl","role":"author"}],"detailsRefDisplay":"In: Caroli Linnaei Anmoenitates academicae, seu Dissertationes variae Physicae, Medicae, Botanicae antehac seorsim editae. Homiae et Lipsiae: Godofredus Kiesewetter","fulltext":[{"file":"p0327.txt","language":"ca","ocr_default":"SPON S A LIA\nPLANTARUM,\nfiib\nV R \u00c6 SI DIO\nDN. D. CAROLI LINN\u00c6I,\nMed. & Botan. Prof. Reg. & Ord. Acad, Imper. Regg. Monfpel. Stockholm. & Upfal.\nSocii, hujusque Secretarii, piopofiu\na\nJOHANN. GUSTAV. WAHLBOM,\nCalmarienfi.\nUpfalice 1746 Jm.11. in Audit. Carol, mqj.\nPopulari & Amico fuo in paucis dilediffimo, DN. JOH. GUST. WAHLBOM.\nDicite, Pi\u00e9rides, salidos juga celfa colentes, Quas medicas artes difcere cura trahit.\nDicite, qu\u00e6ro, poteft calamis & mente Magifier Veftro aliquis dodo dodior eflfe duce ?\nSollerti fludio Ph\u0153be\u00efa fcita recludit,\nQu\u00e6que juvans m\u00f6nftrat, qu\u00e6que fit herba nocens. Ipse fu\u00e6 fociQS artis, fidos & alumnos Avia deducit per juga perque nives.\nIpse pr\u00e6it, fequitur vefligia Suedi\u00e7a pubes,\nAdmovet atque oculis germina cunda fuis.\nSedulus ipse novas fecundiscoliibus herbas Colligit. Atque aperit, qu\u00e6 latuere prius.\nX 4\tQuos","page":327},{"file":"p0328.txt","language":"ca","ocr_default":"328 XII SPO N S ALI A\nQuos Patareus agcr, gelidus quos fufficit Haanus, Fiores hie luftrat iumine quosque fiio.\nCetera natur\u00e6 my Iberia rite recel\u00e2t,\nQu\u00e6 nimis heie longum dinumerare foret Felix & nimium felix Upfalica proles,\nAtque Lycaonio quique Tub axe jacent:\t\u25a0\nQueis didicilte licet, Patrcim qu\u00e6 nefeiit \u00e6tas, x.tNN\u00c6o celebri rite doeente viain\u00bb\nFelix, Tu wahlbom, cuijam, florentibus annfy Tam dodo liceat Temper adelte viRO.\nEja age, carpe viam, qua ducant jufla magistri:\nAuguror, & dodi nomine dignus eris.\nLaurea ferta legent salides, Tibi Patna tellus Artis P\u00e6oni\u00e6 premia larga dabit.\nGratulatur '\u25a0> JOHANNES I.OEHNBERf, Adj. ad Tempi. Cathedr. Calm,\nPR\u00c6FATIO.\nNon heri demum aut nudius tertius plantas in fuos effe divifas fexus, fed obfeure admodum & ambigu\u00eb dodis innotuiffe Botanicis, nifi in hiftoria litteraria prorfus hofpitem, neminem fa-gere credo. Nam uti fexus animalium notas compl\u00e9tas adlegare potuerunt veteres, quibus facili ne-gotio a mat\u00e9 diftinxerunt feminam; Ita e contrario non nifi conje\u00e2uris iisque parum certis parumque fufficientibus fexus tradiderunt plantarum.\nLicet Palmicola, jam ante tempora Alexandri Magni, in Ph\u0153nice dari & marem & feminam, han\u00e9 vero fecundari abfeiffis flofeulis m\u00e4feulis, fibique impofitis, \u00e7ognoverint} hanc tarnen obfervatio-nem, in unica plantarum fpeci\u00ea fadam, ad om\u00eetes adplicare non fuftinuerurit.\nNationes , qu\u00e6 olitorum inftar curarunt Pi\u00df* eiam & Fit um, annuatimque auxiliatricibus manibut '\t. fectifc","page":328},{"file":"p0329.txt","language":"ca","ocr_default":"PLAN T AR\u00dcM\u2019 329\nfecundationem utriusque promoverunt, exinde tarnen phyfiologi\u00e6 ignari, nullum argumentum de fe-xu plantarum arborumque elicuere- /\u25a0\nOmnis \u00e6vi Botanicos, quorum in num\u00e9ro prae-clarum fibi vindicant locum Tbeopbraftus, Pliniuty \u00c8m\u00e9inus, ceteri, in fexus fuos diftinxifle cum arbores, tum plantas, teftimonia annalium, eandem ve-ritatem firmiter evincentia, nos quidem credere ju-bent; aft eorum plurimos ab orbita veritatis d\u00e7cli-nafle, & nubem haud raro pro Junone amplexos, obfervare juvat. Nam cum nullum haberent re-fpeftum genitalium in divifione fexuum, non infrequenter feminis marum, maribus autem feminarum nomina addixerunt. In exemplum adduci poftunt Cannabis, Mercurialis, Spimcia, Hamulusy alii, ubi qu\u00e6 reapfe funt femin\u00e6, mares; quiquemares, feminas in craffioris fu\u00e6 ignoranfi\u00e6 fignum certiffi-mum, nuncuparunt. Sexus praeterea utriusque di-verfitatem ftatuerunt in Quercubus, Tiliis, Ptnu-bus, AbietibuSy ceteris, quorum tarnen notas compl\u00e9tas, quibus unus fexus ab altero dignofcitur, nunc primum recentior noftra excultiorque aetas demum enumerare valuit\nPlurimi pr\u00e6ftantifl\u00eemique Botanicorum feculi XVII, hanc de fexu plantarum hypothefin, uti no-vam chim\u00e6ram, ludicrosque quorumdam ingenii abortus, quibus erudito orbi imponere voluerunt & 11-ludere, alto defpexerunt fupercilio; quorum in num\u00e9ro in pritnis 1'uerunt B,aubinus% Mortfinus, Tour-\u00ab(fortius, ceteri.\n_ ,\u00f6?6- Thomas millington, eques Anglus, Profeffor Savdianus, primus videtur, qui inligni cuts in hanc veritarcm eruendam incubuit, viamque aperuit experientiflimo Grewio. Vtd. Log. exp. 6.\nX 5\t1685.","page":329},{"file":"p0330.txt","language":"ca","ocr_default":"330- Xll S PO XS AL I A\n1085- Nebemias grew, in anatome Plata** rum, fexus diverfitatem & fecundationem plantar.;-per farinam mafcule fcrutari conatus eft; cujus hy, pothefibus album addidit calculum temporis fui Bo. tanicus eximius Kajus.\n' 1695. Rudolphus Jacobus c amerarius, 1q Epiftola de l\u00e8xu plantarum Tubing. J2, prinujj perfpicue demonftravit fexum & generationein, quamvis non dubii fuit ipfe expers de hac veritatq quod ei moverant experiments^ qu\u00e6 fecerat in Cb*. nabe.\t.\n1700. Jofephus Pitt on tournefortius bane tarnen veritatem ample&i noluit, fed rejecit.\n- - MORiLANDus in adtis Anglicanis No.2^ theori\u00e6 Lcevenhoekii adftipulatus, pollen anthers* rum defcendere per ftigma & ftylum in feminist adhuc fubventaneis, & ibi formare primordium plan* t\u00e6, ftatuit.\n1711. geoffrot, Junior, inadlisParifienfibus, propriis parum fuffultus obfervationibus, fexum ve* getabilium comm\u00e9mor\u00e2t, & pollen defcendere in ft* mina docet.\tk-\n1718- Sebaftianus vaillantius, fermode ftrudtura florum, Lugdun Batav. 4, primus fexi# plantarum probe dignovit, & hoc myfterium naturae, omnibus antea paradoxon & abfurdum, multi* obfervationibus extra dubitationis aleam pofuit.\n1720. Blair , Patricius, Botan. K fiais London 8, commentariis etiam eandem rem illuftravit, earn-que infignis ufus omnibus Botanices cultoribus de-monftravit.\n1720. Julius PONTEDERA, anthologia Pafti vi\u00e6 4, ex profeffo examinans fexum plantarum, ftatuit, fexum plantarum, fi detur, tantum fpondere ufum fuis cultoribus, tantam certit\u00fcdinem, ut pria-","page":330},{"file":"p0331.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR UM\t331\najiuniverfalis locum in Phytologia mereatur. Sin Difius, \u00c6tern\u00e6 oblivioni adjudicandum. Multas ad-fegapoblervationes, quibus argumentari conatur, fe-xum plantarum chimaeram elfe, & ludiCram.\n1721. Anieniu\u00ee jussi\u00e6us, in Bradlei work of nature, hifce fuas annedfct obfervatione*.\n1724. Richardus eradieus , Experimento re\u00ab (afens to the generation of plants, $, multa inf\u00e9rait exp\u00e9rimenta de fexu plantarum, haud parum ufui& comrnodo ceconomi\u00e6 pariter ac horticulture (utura.\n\u00bb735. Carolut linn\u00e6us, Fundamenta Botanica, Amfteiod. 8 , hanc rem infinito labore adgreditur ft a paragraphe 132 ad 150 fexum plantarum tanta commonftravit certitudine, ut nullus h\u00e6fitarit ei fu-peri'iruere vaftiflimum plantarum fyftema.\nMei hie inftituti verbo reddere rationem, non e te fore alienum putavi. Tentavi in hocce fpecimi-ne acadetnico, q\u00f9od in \u00eeucem edere mihi vari\u00e6 ill\u00e6-fitKfat graves injunxerunt rationes, ea, qua potui brevitate, quaqueperfpicuitate, illas coltigere con-ne\u00e9tereque demonftrationes, quas de fexu planta-rum Experientiffimus dominus pr\u00e6ses, tarn publiai, quam privatis fuis inferuit te\u00e2ionibus & feriptis, quibus adfuiffe mihimet contigit. Spero memet loto hanc veritatem, veteribus prorfus ignotana, per\u00bb fpicua evidentique conne\u00e9lione argumentorum, cum Ipnor\u00ee, tum a pofterlori defumtorum, demonftraf-fe, ut nullum fore crediderim, cui h\u00e6c non in apri-\u00c7Q fint & extra d\u00f9bitation\u00ees aleam pofita. Sum in PS imitatus fummos 'Hal\u00eeeros & Swietenioi, qui in-formatorum fuorum velligia fecuti, propria commentai edidere.\t'\nVege-","page":331},{"file":"p0332.txt","language":"ca","ocr_default":"Vegetabilia, fenfatione licet deftituantur, squett, ~ men at animalta vivere, probat Ortus, Nutrify \u00c6ias, Motus, Propul\u00dfo, Morbus, ill\u00ab*/, Organifmus. fund, Bot. \u00a7. 133.\n5s *\u2022\nPlantas non fetus at que animalta vivere, qui\u00bb,;\nadmodum primo, adfpe\u00e4u abfonum videur & paradoxon, ita e contrario, neminem facile er v: negatururo, cui attention oculo hanc veritatem b-tueri, argumentaque earn firmiter evincentia,1 ad &\u2022 nee rationis ^equilibrium trutinare lubet.\n\u00a7.H. Vita animalium quid fit, licet neminem h. tere videatur ; veram tarnen ejus defjnitionem f\u00fcr* v\u0153a debemus. Hic enim circulationem fangUH\u00e4l primus detexit vitamque in eaconfiftere haud inune\u00bb rito adferuit. Nos ejus fententias qdftipulati, rt-tarn per propulftonem fpontaneam humorum defi-nimus.\t\u25a0 \u2019\n\u00a7. 111. Si funiculo, vel Iaqueo brachium, femur, \\ vel alia demum pars corporis animati adeo arfl* conftringatur, ut humores penetrare nequeant, extit ligaturam producitur gangr\u00e6na, quod , ad dem ftrandam propulfionem humorum in qorpore aniittt* to, experimentum eft phyfiologicum. Sic fl ra-mulum allcujus arboris, vel herb\u00e6 graviter adftrto\u00ab gamus, ut humor extra ligaturam propelli nequettf arefeit ramus extra n\u00f6dum, & non fecusatque in animalibus emoritur.\nVeteres fibi omnino perfuaferunt, humorem ve-gefabilium, a radice in truncum adfeendentem, ite* rum def\u00e7endere ; Sed huic opinioni fortiter pofuit obicem recentioris \u00e6vi Clariffimus Phyficus, IUfy qui humorem hune, a radice per truncum ad ramu* los delatum, neutiquam recedere , fed per tranfpira* tionem foliorum in auras egredi, detnonftravit. / j \\ \u25a0 \u00a7\u202211","page":332},{"file":"p0333.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTARUM-\t333\n\u00a7, ] V. Ubi itaque adeft propulfio fpontanea hu-[jjorum, ibi etiam adefle vitam (\u00a7. H.) confi\u00e2t. In vegetabiiibus & plantis efl propulfio humorufn (\u00a7. pneced.) Ergo vegetabilia & plantas vivere nemo QOn videt-\nPlantas vivere etiam veterum quibusdam fuiffe perfijafum, multa funt, qu\u00e6 evincunc ; fed juftp longius progreffi, animam etiam plantis addixerunt,\ndum eile voluerunt peripicaciflimi, apertis ocu-fe c\u00e6cutierunt. Tria enim genera animarum for-marunf, quarum hominibus rationalem, brutis fen-fitk\u00e4m, & plantis demum attribuerunt vegetati-(\u00bbm; Sed h\u00e6c enumeraiTe, eil etiam refutaffep Cre-' dere tarnen las dl, vitam animahum a vita vegeta-biiinm in eo diflerre, c|uod ilia gaudeat fenfatione, kc vero non Fundam. Botan. \u00df j).\nSut\u00eeici enter licet a nobis oflenium fit, plantas non le lu- atque animalia fuam degere vitam; variis {amen rationibus adhuc eandem fulcire veritatem Bon ab infUtuti rationc alienum judicamus ; Accedit toque\n(\u00ab) Nutritio. Ubi efl nutritio, ibi etiam ad-effe propulfionem humorum, confequenter vitam, ex ipfa vi &fignificationc vocis liquido conftare cre-dimus ; omnes herb\u00e6 atque plant\u00e6 accipium nutri-mentum e terra ; Ergo vivunt. Nutrimentum plan-6rum ex tenuiffima fieri humo, qu\u00e6, mediante aqua, ad radices earum defertur, non fimplici evicit ra-tione Kylbel a). Hinc fequitur id, quod quotidia-\u00aba etiam experientia omnibus in terris nos docet, \u00ab\u00e8i vegetabilia iatis humor\u00efs, hacce te\u00eeiui\u00ef\u00ef\u00eema hu-ffio impr\u00e6gnati, attrahere nequeant, marcefcere, de-cidere, 8t tandem fame veluti enervata vitam cum\nmorte\n*) Difiertat. <lc cau(T\u00bb fertilitatis terrariim, Ltigd, 1743, 4(0,\nUt. Call. Stock. 1745, svo, Suct. bis.","page":333},{"file":"p0334.txt","language":"ca","ocr_default":"334 m SP 0 NS ALI\nmorte commutare. f Evadunt itaque \u00b1 do, v\u00e9l, exficcato folo crefoei\u00eet\u00e9i, maciie| dies; & defe&us nutrimentorum haud < pr\u00e6 fe feruht. Sed longe aliter fieri plantis, fuam na\u00e4is ftationem in terra copie alimenti, q\u00fc\u00e6 non modo virentes, pr\u00e6pii robuit\u00e6 evadunt, fed etiam veluti rident fuo ftatu luxuriant ; Non fecus ac vafa ia\u00e4eac poris n\u00f6ftri ex copiofis alimentis multum abfi nutritionis, corpusque pingue reddunt & hilare, $ lie vice verfa.\nf/3) \u00c6t\u00e0sx Omne vivum principium & fine\u00ab agnofeere, innumerasque fubire mutationes dubia, re multa prohibent. Videmus ita Infantiam infirmant, imbeeiilem, fterilemque; Sfmentotm vero omni cum venuftate florefeere luxuriarique; Vtnlttattm fcrtilem,, gravem, robuftam, \u00abequalem-queeyadere; ,Seite ciutern demum flaccefcere,&e*. Iiccatam, canarn atque languidam, imminent\u00ab fill, cernii pr\u00e6conium canere lugubre. Die, qu\u00e6fo, hk non plant\u00e6 easdem experiantur vieilli tudi n\u00e9s, et\u00ab demque emeti\u00e2ntur ftadia ? Earum \u00efnfantia ten# eft & infirma, flore arque fru\u00e9hi deftituta; Ih j# vent\u00f9te falaces, fpeciofis fp 1 endidisque fuperhM floribus, in hac fua \u00e6tate gratiflim\u00e6 intjue verefuo rident! conftitut\u00e6 ; \u00efn vin h rate, vel, \u00e6ftate, gr*> viores, firmiores, minusque nitid\u00e6 fru\u00e9luiti ferunti \u00efn autumno feneEiutis cauies demittunt, \u00e9xarefei\u00c9 Inque terrain redeunt, unde primos fuos duxeru\u00fcl ortus b).\nhedera, primis in annis foliis gaudet Ianceot\u00bb-tis, & flore frucluque deftituta infantilis: lkr,m bumi repen\u00ee, G Bauhin. joj, In \u00e6tate fua juv#\nfli\nh) Qiiercus amten 700 mm. attingit, it.Odani. 6& fiW\n*mtm $<><> mn. Mtitgit. it. Weftgotb. \u00bb47.","page":334},{"file":"p0335.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTARUM. 335\nI, vet, pueritia, folia gerit quinqueloba, & p\u00e9tris arboribusque fuffu!ta,fterilis furgit: Hedera major \u00dferths, C. B. j of. In medio vit\u00e6 fu\u00e6 curricu\u00eeo conlhtuta, folia emittit triloba, fulcradeferit, pro** priisque viribus ereda fpeciem induit arboris fat pro-eerie, & ilunbus frudibusque gravida, virilis : tie-\u00e9ura arborea, C..B. jof. Quando vero accedit fe-Bedus, folia pandit ovata fine lobis; Hedera po\u00ebti-(\u00fb, C B.joj.\nPlantas omnes eadem ac Hederam, fubire fata, quotidians fat fuperque docet experientia : Ex fe-inine tenues progerminant furcult, qui primo in ffti-tices, deinde vero paullatimque in firmum abeunt mincum, porro florem & frucfum gerunt ; Poftre-niuiTi ramuli flaccefcunt, & non minus ac ipfe trun-cus operiuntur mufcis, unus arefcit & alter, putre-tline corrumpitur tota arbor, & tandem vit\u00e6 fu\u00e6 curriculum emenfa moritur.\n(v) Motus. Nullum corpusmortuum proprio faudere motu, omnibus liquido confi\u00e2t; fi itaque fpontanee moveat fefe corpus, vivat necefie eft 5 tootus enim proprius & internus in unoquoque corpore vivo dependet a propulfione fpontanea humo-tum (p. prtncip. Phyfiol.). Et ubi propulfio h\u00e6c hu-Biorum, ibi vita (^.11). Motum inefie plantis, uni-cuique in aprico eft. Omnes e. gr. herb\u00e6, in hy-bernaculis conflitut\u00e6, verfus lucem inclinant, &fi foramen feneltr\u00e6 inv enire p\u00f4tuerint, illud penetrate conantur. Pler\u00e6que plant\u00e6, pnd\u00e8rtim floribus tompo\u00dftis lut ei s, nutant, perque totum diem fol\u00e9m &cie fua fubfequuntur, mane orientalem, mendie auftralem, vefperafcente die occidentalem plagam refpicicnres, uti idem optime in soncho Flfuec.fyz. videra eft. Partem baud minimam plantarum, fe-feno c\u00e6lo, flores pandere, & hilari veluti vultu, lu-; mundi coatemplari, ingruentibu\u00ef autem imbri-\nbus.","page":335},{"file":"p0336.txt","language":"ca","ocr_default":"336 XII SPONSALIA\nbus, eosdem complicare, neminem latere autiiino; e.gr. tulipa.\nreseda Luteola. Fl.fuec.4jp fpica nutante to-to die folem fequitur, etiam nubilo e\u00e6lo, ita ur ma. ne orientalem, meridie auftralem, vefperi occiden. talem, node borealem plagam refpieiat.\nDRAB\u00c6 flores temporenodujrnodeorfumrefo-pinant, quafi fomno corriperetur planta, ne imber & a\u00ebr humidus nodu i\u00e6dat iarinam genitalem, ft C. 33J.\t\u25a0\nimpatiens Fl.fuec.J22, vigiiat omni die foiiis patulis, dormit vero omni node foiiis pendu\u00efis.\nsiGKs&ECKia vigiiat fimiliter foiiis die patent!-bus, dormit vero omni node foiiis rigido pctiolo reflexis.\ntrieolia & oxALis folia ante tempe\u00fbates proc\u00e9das complicant, fereno vero e\u00e6lo eadem \u00e9x-, plicant, ut agricoS\u00e6 tempeftates futuras ex hif\u00e7e non incerto omine, hariolorum inftar, pr\u00e6fagire'queant. Eundem ferv\u00e2re xnotzcnllymeneam, Bauhtmam, Mirhofam, Cajjiat, vulgo notiff\u00eemorn\nTRAGOEOGONis flos expanditur, mane bora 3, clauditur vero hora 9 ante meridiem, unde Ang\u00dcs: John goe to bed at noon. Hort, cliff. yg2. Hori. upfal- 2/f.j. Sic SCORZON\u00ceRA tingitana. Hort, upfal. 242. n j. flores explicat mane, hora 7; eosdem vero, iterum, quotidie claudit hora 10.\nPARKINSONIA, TAM ARINDUS, \u00c6SCH /NEMO-ne,cassi\u00e6, pler\u00e6que plant\u00e6 Diadelph\u00e6, die fereno folio exp\u00fccant, nodu vero contrahunt. Flor, lapp* 274. :\t\u25a0:.%\nTAMARtNDUs, tc\u00fbcAlpino & Acofla fcrtur fo* liis involvere omni node florem autleguinen, fri* gorls & pluvi\u00e6 caufla, quod tarnen paradoxen vifum eft Syeno & Hajo, fed pedunculus cum flore aut fru-du, foiiis incumbit, ex ala prodiens, unde dum fo-","page":336},{"file":"p0337.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR UM.\t337\nfiola omni node connivent, frudificationem infra feclaudunt Hort. Cliff.4$.\n- mimos\u00e6 nonnull\u00e6 & oxai.is -foliis pinmtis ad primum attadum, mirum fane, to lia cnnvoivunt & deorfum fledunt, inducias deinde nad\u00e6, cadern ex-tendunt, quafi vita iirnul & feni'u gauderent.\nvALANTiA tertia & quarr a Harr. Upf. jq'f ra-cemos fiorum fub florefeentia nudos exferit, ablolut\u00e4 vtro florefeentia flores femineos gravidos refledit fab umbra foliorurn & ipfa folia refiedit, uf tenant embryones, ne abaviculis ob ( e r ve n t ur & ex : er pa n tu r.\narachidn a pedunculos ex axillis fo\u00fcorum pro-mit nudos, at abfoluta florefeentia, p\u00e9dunculus re-fisditur, terramque p\u00e9n\u00e9tr\u00e2t, fubque ea frudurn occult\u00e2t.\ntrtfouum catobleps. Hort. Upfal 222 n.4. promit pedunculo quinquefloros, ar vero abfoluta florefeentia, peduncnlus verfus terram refled.itnr, eandernque perfor\u00e2t, dein l'emina involvit, ne ab ant-ftialculis devajlentur.\nQtiod motu omnia confrrventur, tritif\u00efima fane eft r\u00e9gula omnium viventium; hominem, vel, animal motu deliitutum, pallefcere, debditarique, uti negari neqneat; ita ex adverfo veriffimum elf rno-timi eos rubefeentes, craflftores, pingues atqiie fa-niores reddere; unde moms membrum magnificat, te\u00e2e adferit Avicenna. Anteceliit itaque aulico corpore robuftiori rufticus, crura crafliora habet, multis afTuctus arnbulationibus, dextr\u00e6que eorum, qui manuales fubeunt exantlantque labores, plerum-\u25a0 que majores funt. Veritatem banc, obvia experi-entia ftabiiitam, a priori demonftrare fupervacaneum duxi. Planta in hyhernacuhs virons, valorem licet & nutritionem accipiat fufficientem, tenuis tarnen fit, vadlians & pallida, motusque defedui iliacry-\nY\tmare","page":337},{"file":"p0338.txt","language":"ca","ocr_default":"338 XIL St 0 N S ALIA\nmare videt\u00fcr. Arbor in anguftiis intra cedes evU ftationern, gracilis & juncea absque robore furgit\npinus in denfimmis fylvis exfiliens, ubi vend vehementiores illam adgredi & quaflare nequeant, pertica fit, Humulo fuleiendo p\u00f6tiflirnum idonea; Pinus vero alia, patent! eollocata campo, yariisl|i, Inde coneuti folita procellis, craflb omnino denfo. que non modo eminet trunco, verum altis etiam iiinj. titur radicibus, &patentes fpeciofosque. erigit ramot.\n(J) Morbus. Quando vita aliquo modo I\u00e6\u00e9-tur, producitur morbus, eft itaque morbus aliud, quam qu\u00e6dam corruptio vit\u00e6. Vegetabil!\u00bb \u00e6que ac animalia morbis fuis lab\u00f6rafe,omtilbuS cqrj. ftat. Nimio \u0153ftu fitiunt, languefcunt humoque jt-cent ; In nimio frigore laborant pernionibus, imnto f\u00e6pe exfpirant; Cancro interdum laborant, propriis-que adfliguntur pediculis, qui vocantur Aphides V\u00dc Chermes ( Fau. Suec,)1 uti aves facile omnes.\nO) Mors. Mortem opponimus vit\u00e6, quseeft cjusdem privatio. Omnia viventia morti fubje\u00c0a elfe omnis docet experientia. Cum propterea ye* getabilia pariter ac animalia ex vehementifiimKiB . bis, ab externis yiolentiis, lame, ftti, \u00e6ft\u00fc, mort\u00f6tf oppctere quotidie intellig'imus, qu\u00e6ritur, quomodo vegetabilia vitam cum morte commutarent, nifivf : verent ? Si enim lapidem, nulla gaudentem vita, iri mille confringamus partes, minime tarnen talent,,\u00c4S in vegetsbilibus obfervavirnus & adferuimus, muta* tionem fubit.\t'\n(\u00a3) Ana\u00eeomia. \u00efntemam plantarnrn fahrieam coqnofcendt cupidus, anatomiam adeat plantarum Mnlpi^hu & Grezvii, qui mirum adferuerunt in ve* gefabilibus compolitionis mod uni, & covporumho-rum organicorum libras, membranas, canales, utd\u00bb] culos, tracheas, cetera, ex profeflb cimmctarent\n. & deli-","page":338},{"file":"p0339.txt","language":"ca","ocr_default":"P L A N T A R U M.\n& deiinearunt; Jicet nulli dubitemus, quin futura gtas longe aliter has partes explicatura fit.\nw Orgamfmus. Humores vegetabi\u00fcum per fuospropelli canales & tranfpirare (\u00ff.M), jamjama-nobis commonflratum ell. Hofce humores fecer-ni per \u00e7'andulas, ubi etiam humores pr\u00e6parantur ad fadum, ad genirurayi, ad necbr, ipfa eorum do-cet.anatomia. Onines fere pilt, in pla.ntis appa-sntes, nihil aliud hunt, quam du&us excretoni: oinnes fere fer rature foliorum fuas tenep.t glandu-!w, peculiarem feeernentes humoretn. Humorem ilium mane fub reflate foliis .inh\u00e6rere folitum, in omnibus rorem efle, qui cum vulgo opinatur, aluci-aatur mulmm ; Humor enim plerumque eft, ex fuis glanduhs fecretus. Hxc omnia currenti calamo a uobisaddudla, plantas \u00e6que ac animalia vivere, fa-\u00eb\u00effuperque evincunt.\nOrne nimm ex Opo provenire \u00e2atur, per con/equens etiam vegetabilia ; quorum Semina efife ova docet tomm finis, Soboiem parentibus conj'ormem producer,; Fund. Botan. \u00a7. J34.\n\u00f9im Vegetabile ex Ovo provenire di&itat ratio tf expenentsa, confirmant Cotyledones. Fund. Botanic. 135.\nityledones proveniunt e Vite\u00eflo ovi, cui punchtm r\u00ebte ihnajcitur ; ergo Folia Seminalia, que? hilum itmherunt, 11 deni Junt. Fund. Botan. ) 136.\nV. Dato itaque hocce fundamento ( \u00a7. IV), ffide provcniant vegetabilia, inquiramus oportet.\nVeteres duplicem formaffe generationem, ce qui-Vam fcilicet & umvocam, res cil notiffima. Hanc Mum habere dicebant, quando aliquid ex proprio Vo, aut matre, produdtur ; Illam vero, feu scquivo* Y a\tcam,","page":339},{"file":"p0340.txt","language":"ca","ocr_default":"340 XU SPONSALIA\ncam, dum Fortuito, & ex confufa particularum com. mixtbne generarentur viventia. Pulkes ita ex uriaj & Fegmentis 1 ignariorum exlilire ; Ex latice lirnofo myriades Mit (har um {Faun. Sttec uro.) atom\u00f6rum indar, \u00e6ftate & ex cafeo adfcendere; Ex terra ds proibndo data, ftatim varias progerminare herbas; Ex cadavere deinurn putrefcenti vermes proiuci, quemadmodum eorum docebat autopfia, crediderunt \u00c4lii Crcatorcm principio toti terr\u00e6 Femina & ova ;m-mifeuifFe cogitabant ; adeo ut,cumterra erutaeffet,i Fol ca'ore Fuo Femina ibi ab initio iatentia evciuhiTet, c-xinde herbas, plantas atque animalia exFurgerefo-rnniarint. Omnes vero hujus \u00e6vi cultioris ingenii viri, aliquantulocunque Faltern modo fcientia Phyfeoj - & Hiftori\u00e6 Naturalis inftrutfti, jam dudum banc, non-ni!i ludicris Fcatentem chim\u00e6ris, Fententiam abdica-run;. Deus enirn principio omnia viventia creavif, ftngulis Feminadonavit, eorumque cuilibet indiditvi noris \u0153ftrum,8c primam graviftimamque tulit legem; CreJ'cite & Mnlriplicantini. Genef.'r.\nSi ex putredine \u00e6liuque Folis ereatur\u00e6 animatt, : ut & herb\u00e6 producerentur, Fupervacaneum foret, Deoque confequenter maxime indignum, Eum tan multa longeque artilicioia, genituram pr\u00e6paranti!, condidiiTe vaFa, Gerte putreFcentia tum non cederet ipli creationi. Si Mu\u00dfte, aut Pultces, ex putredine pro* duci,& a Foie effonnari pofi'ent,eur niEqui mtEiepm tes? hi maints enim corporibu.\u00ab faciltarofficina\u00dft^ ci vint tv tofuit} in inj eff t s vero tarn parvis atqutt\u00df null is, qutr ratio, quanta- vis, quant extncabtlupr-Jeff io, atm rerum natura nunquam magis, quam it minimis rota fiat. Piiniui.\tCapite Fane, cerfebre\nvacuo, gaudeat, necdTe eft, qui abiurdifatem gen eh\" tionis \u00e6quivoe\u00e6 capere netjueat, quando videat cofc pus tarn artificioFe compoiitum, tamque multis nil . bus canalmm & meatuurn adornatum, ut Mechanic\u00bb;","page":340},{"file":"p0341.txt","language":"ca","ocr_default":"PL A N T A R UM.'\n(\u00ee\u00f9llus, perfecMimus 1 icet, rriortalium, fabricant hanc perfcrutari, inulto minus imitarl queat, veliiti tarnen deindultria allucinaturus'credit, h\u00e6c omnia fortuito & ex motu particularum confufo effe conflat\u00e4. Hinc enim fequeretur, ut no '\u00e6 femper fpeciescum animate), turn plantarum, occurrerent, quas tarnen nec legirnus, nec obfervavimus unquaro. Hinc nulla va-feret argumentatio a generibus ad fpecies. Hinc nulla certiturlo, fed omnia confonderentur.\nRbedi, generationem ocquivocam examinaturut, teccntem carnem in vitrum, linteo tenuiffimo probe teftum, depofuit, folique aprico expofuit, tunc Mu-fcas ova fupra linteum par\u00e8re, nullum vero verinem Carnibus innafci expertus eft. Infeda per generatio-nem \u00e6quivoca\u00een produci conclbdere non licet, eo, quod eorum multa milita juxta paludes cernimusj putrelo enim paludum alimenturn iis fubminiftrat copiolifiimum, & hcec ratio eft, cur ova illorum ibi magis ponanrur ibiquc facilius proveniant vi-geantque, veluti pediculi in eapitibus infantum, fca-bie inundantibus.\ns t a p e l i a denticulis ramorum ereBis, Hon. (tiff. 77, florem, ut cadaver omnino foetentem proto , quare Mujc\u0153 carnivora, Faun. Suec\u25a0 icg'c, 1099, 1102, 1105, f\u0153tore decept\u00e6, totum flofculum ovis implent.eundem pro putrefcenti came fumerites.\nNec credere licet in arvis male cultis y, ex Triti-Cfl Hordeum, ex llordeo Avenant, ex Avenu Bro-mum produci, quippe omne (imite parit fui fimil\u00e8, nec imbellem f\u00e9roces progenerant Aquiice Columbam.\n\u00a7\u2022 VI. ConcufTa hac veterum sequivoca genera-hone (5. pr\u00e6ced.), aliter fieri nequit, quant Ut omne vivum uni voce vel ex ovo generetur. Vegetabilia vivunt (\u00a7 IV): Ergo vegetabilia etiam proveniunt ovo. Harvaus etiam, omne vivwn ex ovo, olim Y 3\texcla-","page":341},{"file":"p0342.txt","language":"ca","ocr_default":"\n;-7\n349 XII SPOKSALIa\nexclaraavit, Sententiam vero hanc ree**'*-*\u00ab\"-nonnulli omnibus viribus cvertere conati . ce pnefertim fuffulti experiment^ : Si ex mum diffringamus, terr\u00e6que irifigamus, radicesag ramiis, aliaque nova exh lit arbor; Et \u00fcPolypuit Hydra in partes quomodo-unque fecetur, ex t quacjue parte integrum refultat animal ; det hifce annis fummum hoc myfterium natura; blejo. Sed infrequentius hoc non eil, quaiu w R)-ees eadem ex radice producit plnres ftuvuiosj ^ lis enim nihil aliud eit, quam radix fupia teiram: Si itaque arborent aliquam, ex- gr. Tiliam convenir mus, cauli\u00bb fit radix, radix vero commutatur inra> mos; quod inter nova hortulanorum inventa nume* ramus. Pr\u00e6terea h\u00e6c alTerta noftra confirmant n\u00ab mi; hi enim omnes ex trunco vel radice orti Cunt; truncus vero vel radix, unde ramulus hie defumtts eft, orra eft a femme vel ovo Ergo etiam arbor, ex ramuio producta , orta eft ex lemine. Idem omnino valeat de Hydra inter animaha , adebfif Hydra vitam vivit vegetabilem, Vel vegetabiliavitam 1-fydr\u00e6 feu Polypi, ut hoc, quod in regno ans-mali eft rariffimum, in vegetabili fit vulga\nFolia nova quotannis product ex radice vel ra-mulis, admirationem nemini movere d\u00e9bet; nam dl dem modo pennas avium exoriri quotidie videm\u00bb Pennt7, opus artificiofiflime eonfiatum, fua confiftit bali concava, vafe, vali lymphatieo fimili gravida !ta ut a\u00fcmentum furfum, non vero deorfum fern poffit ; deinde rachi, porro ramis lateraiibus, |\u00bbr-tialibus & propriis, ita ut penna aclfimiletur\u00dflki fupra decomp\u00fbfit\u00e9e, Pennas annuatim decide\u00bb) fummo artificio mechanico licet adornatas, alias v\u00e9\u00bb ro in decidentium locum fuccedere&ex corpore,\u00ab* dice fua, enafei, quotidiana evincit experient\u00bb Nunquam, nifi ex corpore, enafei pennas, corp\u00ab","page":342},{"file":"p0343.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTARUM\n343\nivjs.efle radicem penn\u00e6, radicem vero primam fuam originem debere ovo vel femini, nemo inficiari pot-eii M etiam de vegecabilibus valet\nProinde gaudent certo r) tarn Hydr\u00e6, quam mnps herb\u00ab, etiam feminibus & ovis, quibus mul-tipiicantur absque aliqua violenta feclione, & pro* pagatione per Itoiones.\nScias etiam, velim, omnia animalia vivipara fua habere ova, ex quibus eomm foboles proveniunt, ova licet h\u00e6c in ipfa matrice legttimo tempore ex\u00bb dudantur, non fecus ac ovum in nido ab ave incu-hamtn, cujus uterus eft nidus ipfe.\nNe minutif\u00ef\u00efmis quldem vegetabilibus femina ne> garnis, quamvis aciem oculorum noftrorum interim fugiant. In lemma VaUiJnerius, & in muco-5E & bysso Miche lins t. 91 femina nobis detexe-\nRffit\nvncuM veteres absque femine produci putarunt,\n^eundem fepe in inferiori latere ramorum ena-ebant ; quomodo autem femina vifci ab ima arbore ad alteram volitare, ibique lateri inferiori fo~ peadh\u00e6rere potuerint, captu fuit ipfis admodum difficile, Dies vero edocutt, Turdum baccas ejus com-edere, pulpaque illarum vefci ; femina vero redde-re integra, qu\u00e6 una cumexcrementis ramis inb\u00e6rent. Eluuntur deiude pluviis h\u00e6c vifcida femina, ut fiepe fernen in latus inferius rami protrudatur, ubi deinde termin\u00e2t, & fie Turdus jibimet ipfi maiu\u00efn cacat.\nAG AK t cos arborum Jejjilest\u00e2 dimidiates, excre-fcentias effe morbofas, plurimi fibi perfuadent ; revets autem easdem Agaricorum efie fpecies confi\u00e2t, quae inftruuntur pileis & flipitibus, qu\u00e6que cvefcunt in terris, quarum femina in trunco humido difperfa dimidiates pileos absque ftipitibus naria funt.\nY 4\t$. VII.\n*J Ci. BERN. Jussieus inPolypis ova feu femina obfervavit, wrf\u00ab D. Baeck in a(i. Sioricb.\tiyi, tie Poly pis.","page":343},{"file":"p0344.txt","language":"ca","ocr_default":"rmrnwms\n\n\u00a744 XII. SPONSALlA\n\u00a7. VII. Semina e\u00dfeplantarum ova, riL\u201e finis ; omne enim ovum j'obolem, parenttbus < mem, producit, 'quod etiam lemina vegc \u2019\nSunt itaque feinina plantarum ova.\nPartes o v i, e. gr Galhns, flint vei continent\u00bb vel content\u00ae, partes continentes funt Aj T(-fia; B) Tunica, feu membrana exterior ovij Cj M-'m^rana interior, priori immediate fubje\u00e2aj \u00a3 D Ej Gaiozie, feu membrana, vitellum involve^ convoluta ad Polos.\nPartes content\u00e6 H) a\u00ebr intra membrana* t*. teriores verfus obtufiorem ovi apicem ; fi) AIbtnm tenerius & exterius i K) Albumen fpiffius ; FjVitd* lusG) Hilum, (eu cicatricuia, in cujus centro pas-dum vit\u00bb; utMFig. IV.\nQuum ovum gallin\u00e6 incubandum tradimu\u00ee, po8 duos dies pun\u00e2um vit\u00ae fit rubrum, emittit vafa ta. bra per vitellum, & tandem totufn pullum ex put\u00effe) vit\u00e6 formari comperimus; vitellus fit placenta Ut* rina; albumen humor pullum in ovo nutr\u00eeenS , M liquamen Amnii; ambo vero mernbran\u00e6 Amnmti Cbunon.\nHabet etiam semen fi) Te\u00dfam vel memt extcriorem ; L) memhranam vitellum involv M) vitellum ; H) pun&um vit\u00ae feu Hilum, .\nAlbumen in femin\u00efbus deeft, nec opus mus enim ,Jn qua fernen pfogermiiiabity madens d debet, fi nutriatur embryo plant\u00ae,conf. jf IV noli Ova etiam pifcium nec albumen b.abent, quiaperp tun in aqua funt. \u201e Deflucnte flore, intumcfcerei \u201ecipit fernen, in cujus fumrho fe prodit \u201e ( rlmmonMalpigh ) f\u00fcniculo umbilicali infir ,cChorion in \u00e0dverfam ovi partem pmdudlo. * \u20140 \u201efcente vero cum ovo amnio, in hujus vcrticeate-\u201erum quiddam minutulum confpicitur, quod itidem \u201e indies crefcit, usquadum totum chorion dvUWi^\n1\t5>t0\"","page":344},{"file":"p0345.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTA RUM- 345\n\u201etotum eompleat; His duobus (Amnio &Chorio) in \u201eputamina aut tunicas feminis cedentibus. Logan, \u201erxper.\u00df.,, Quibus confi\u00e2t infemine, \u00e6que ac in ovo, idem fieri; femina itaque efle plantarumova, dubio caret.\n\u00a7. VIII. Planras ex'ovi vitello provenire, con-fianant ulterius Cotyledones, qu\u00e6, quando fermo eft de vaccis & fimilibus animal ibus, nihil aliud funt, quam multipiicat\u00e6 placent te uterin\u0153, fern per fcet\u00fci adh\u00e6rentes, hurnoremque de matrice abforbentes, quem ad nutritionem tenerrimi f\u0153tus pr\u00e6parant.\n\u00a7. IX. Omnes herbas & plantas, quum exoriun-tupJalta habere Je winalta,adeo univerfali teile evin-cif quotidiana experientia, ut nullam omnino exiliere conflet piantam, hifce non gaudentem ; Quare etiam Pacrbacius & Royenus notam hmc ad omnes ci\u00e4ffificandas plantas Alonorotylrdones & Ditotyle-fynes defumferunt; daf\u00fcr enim unicum modo alte-wiftve genus Folycoryledone, ut Finns. H\u00e6c folia, feminalia antea totum conflituerunt fernen, excepto likku corculo ifto minimo, in quo punftum vit\u00e6, atque alimentum tenerrim\u00e6 plant\u00e6 pr\u00e6parant, done.: firmiores in terra egerit radices, non fecus ac Vilnius in o vo, placenta uterina fadlus nutrimentum per funiculum umbilicalem porrigit p\u00fcllo ; deinde deridunt. Hinc ergo patet, folia feminalia elle cotyledones.\n\u00a7. X. Quum vero omnes cotyledones provenant ex ovo, vel femine ($, VI), & quum omnes plantas habeant cotyledones ( (f priced.), patet, quod dxincle concludere queamus, ipfas plantas ex ovo die produirasNunquam vidimus piantam cxorientem earere foiiis feminalrbus, yel cotyledonibus , nifi nireutus ex tronco aliquo , vel radice progermina-verit.","page":345},{"file":"p0346.txt","language":"ca","ocr_default":"346 XII SP O NSA L IA\nProlem non ab ovo tantum, nec agent turnfil ab utrisque fimul prcdire probant AnimalL brida, Ratio \u00a3? Anatomia. Fund. Bot. \u00a7. 137.\nNullum ovum ante fecun\u00e2ationem excludi doat experientia, adeoque nec ova VegetabHiiimS^ Bot- j). 138-\n\u00a7\u25a0 XI Omnia itaque vegetabiiia ova habere, un-de cxcludantur, antea dictum eft Nullum vero ovum ante fecundationem excludi poffe, docet quotidiMj experientia; Gallina ova quidem parit, nunquamye. ro fecunda, & qu\u00e6 prolem in lucem emittercqueuat, nifl admiffus fuerit Gallus ; Nec rudi Lapponi uxo\u00bb rem illius fine viro concipere,prolemqiie eniri pnffi\u00bb aliquis unquam peri\u2019uaierit.\n\u00a7\u2022 XII. Omnem generationem antecedere p. turn, ex tota confi\u00e2t natura. Generationem confer quenter in q\u00fcadrupedibus antecedere, extra oirmeai dubitationis aleam pofitum elt. Pifces vero quoi adtinet, generationem earum fubfequi partum, ita ot genituram fuam in ova, poftquam ex matricibus tj* culata effent, emitteret mas, & fie eadem poil fecundaret, vulgo perfuaf'um eft. Sed bypothefis h\u00e6c eo citius corruit, quo certius confi\u00e2t, recentiores # f\u00e9rvafTe, marem pifeium vel uno vel duobus diebas ante, genituram. fuam emittere,quam femih\u00e6, inf\u00c2 fubfequentes, avide d\u00e9vorant, & hoc modo per Os concipiunt ante ovorum partum.\nAmphibia pr\u00f6priis fruuntur legibus ; Ce enim ut animalia omnia, hoc tarnen diferimin\u00e9, Angumm mas, quemadmodurh Cancer, duos p^. deat penes, & Viper a caudifona di\u00e9ta, quatuor in-flruatur echinatis penibus.\nGeneratio vero Ranarum adhuc non______\nnec difpalefccre prius videtur, quam lucem ei\n\\\t. vati*","page":346},{"file":"p0347.txt","language":"ca","ocr_default":"f L AN T AR U M.\nf\u00e2dones valde cxpetitac, ReaumurH, f\u0153nerentur, quas propediem exfpe&amus. Quod penes verno tempore pollicibus adnafcantur, ill\u00e6que per axiilas feminarum fecundent, difficile fklem inveniat, in pritnis \u00fc analogiam Ranarum cum Rajis conferimus; Interim tarnen ex conjunftione earum, partum p\u00f6ft copulam peragi, nulli dubitamus.\n\u00a7. Xllf. Quomodo fiat generatio, vel fecunda-tio,innumer\u00e6 fententi\u00e6 Fhyhologorum fuerunt ; fed eque ac olim obfcura res eft. Veterum effervefcen-tiis, pr\u00e6cipitationibus, &c. merito fuperfedemus ; acquievere autem hucusque duabus pr\u00e6fertim hypo-theiibus Medici. Prior jiaev\u00e6i fuit, quod nem-pein punffo vit\u00e6, vel cicatricula totum adeffet fu-turi f\u0153tus rudimentum, omnibus fuis membris per-fe\u00f4um, & requirerctur tantum, ut genitura maris piimum fpirirum adderet, primum motum vitamque excitai et Se\u00e9fatores illius, tam arrificiofam tam-\nquemirabilem machinam, uti eft animal, nunquam \u00e0 aiia machina e\u00eeaborari & perfid potTe, inftant. ki prim\u00e6 ergo femin\u00e6 ovario lateret illius f\u0153tus ; in illof\u0153tu vel ovo, hujus f\u0153tus, & fie nepotes & fert aepotes in infinitum. Verbo : In ovario Evte omnes omnino homines aderant pr\u00e6teriti, pr\u00e6fen-te\u00ee,nec non futur}. Sit hoc, quod materia effet di-vifibilis in infinitum, adeo multos tarnen in uno con-\u00d4neri ovo, fidem fuperat. \u25a0\nPofterior i,euweshoekiaxa , quod dcatricu-w wi vacua, genitura autem maris rnyriadibus ver-\u00eef\u00efcglorum fcminalium referta effet, qui omnes in ovario immifli, omnia perluftrarent; Quando ve-toaliquis herum ovum vacuum intrarc poffet, ma-\u00aeret ibi, crefcerct feetusqufe periechis evaderet. SttUtores ejus, eundem figment is, quem experi-fflontis deberent, confecuti finem.\nG or-","page":347},{"file":"p0348.txt","language":"ca","ocr_default":"v \u25a0\t.\t_ v;--\n348 XU. SPONSALIA\nGor\u00e4enius dcatriculam cavam effe contend^ unumque vermiculum feminalem eamdem repl\u00e7r\u00e7 miraque metamorphofiin horninem permutari.\nDalemparius y\u00earmiculos ieminales pro eomple. tis hominibus habet, tenui involucro cireumdatos.\nAndry va! vuias imaginarias, & foramina in ovij & cicafriculas effe credidit.\nLtfirrius vermiculos hos venerem tantum cap. tare Jlatuit\t>\nVa\u00dcifnerius eosdem vermiculos genituraro pfe lubitu ftagnantem in motu teuere.\t,\t'-;\u00a3:\nRecentiores plerique huic fubferipfere hypothe. fi, quippe Carina, quam Malpighius in ovo incu-, bato primum rudimentum f\u0153tus effe vidit, vennreu\u00ab lis hifee quam maxime affimilabalur, Sed rem acu non omnino tetigerunt.\t-\nPrimo enim, Vermiculi ifti Leuvenhcekim minime funt animalcula, proprio & voiuntario motu gaudentia ; fed corpufcula inertia, qu\u00e6 calido fen\u00e0-ni innatant, non fecus ac particul\u00e6 oleof\u00e6, quod fe\u00ab ieela Ltberkynii microfcopia nobis manifefte often-derunt.\nSecundo. Si effent vermiculi, ex fententia ; venheekti, in ovulis metamorphofin fubituri, dua-bus fuis tunicis gauderent neceffe eft, & per eoruift depotitionem ex Larva in Rupam & demum in Animal pcrfcctuin transierrentur -, fed Amnion &Cho-rion f\u0153tus, ex ovo, non ex vermiculo, principia du\u00e7unt.......\t1\nTertio. Naturce quoque Conditorem fempet agere per compendia, uti neminem facile arbitraimir infreiaturum, ita nec ullum crediturum, conditorem tot tamque multa millia anirrialium ob unius falte\u00ae fortunam creaffe.\nQuarto. Quid hypothe fis h\u00e6c ad facilitandam generationem faciat, non video j quippe pofito, non \u25a0 \u2019\tveto","page":348},{"file":"p0349.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR UM.\t34S>\nvero c\u00f6nceflo, h\u00e6c eorpufcula cffe vermiculos, tune jy omnhio etiam haberent fuos vermiculos, ex quitus produ<fti.e fient; hi iterum alios, & fie in infinitum, quod abiurdum.\nQiimto. iH are nt am uterinam efle ex vitello, & vitellum in ovo fubventaneo feu non feeundato re-periri, nemo infeias ibit. Si itaque rudiinentum futuri f\u0153tus adicriberemus genitur\u00e6 maris, tunc funiculus umbilicalis cum fuis membranis diftin\u00e9tus omnino effet a vitello, & fie communem minime cum vitello haberet tunicatn, quam tarnen poffidet.\nQpomodo itaque fiat generatio, ignoramus. Dum Equus cum A\u00dfno colt, fpecies producitur iiy-BtiD.i, ncc fiimlis patri, nee matri, quod tarnen jcciiieret, fi rudimentum futuri f\u0153tus, alter fexus folcm proferfet.\nSi Canif aquatic a graja, Raj. qua\u00e2r. ijf\u00ee, , a Gute aquatico ere i aria , Raj. qua\u00e2r. ijy, impr\u00e6-gnetur, plerumque catuli feminei afiimilantur matri, mafcul'.ni vero patri.\nMem etiam aecidefe, quum (lallma Frislandi-Mimpvcegnatur a Gallo Gallinaceo vulgar iy ficla do-cuit jam diu experientia.\n\u201e/ratiop r cerdo in ergaftulo Hafnienfi detentus, \u2022>3t> puell\u00e6 ferv\u00e6 accenfus, clanculum illam \u201ecompreflit. Gravida inde, legitimo partus tem-j,porc Bnixa eft prolem virilis fexus, qu\u00e6 matron \u201euniverfo corpore cutis candore referebat, folus ve-\u00bbro penis paternuin genus nigrore commonftravit. \u00bbBartkol. cent.q. obj'.jQu\u00e6 omnia, rudimen-tum futuri f\u0153tus neutiquam in uno tantum fexu de-litefcere, cvincunt.\nj XIV. Plantas habere ova, qu\u00e6 earum femi-^ ' f- jam antea a nobis oftenfurn eft (\u00a7. XI); Nulitsu ovum ante ' fecundation\u00ab\u00bb excludi poffe\n(Loc.","page":349},{"file":"p0350.txt","language":"ca","ocr_default":"350 Xll SP 0 NS AL t A\n(Loc.cit.), per confequens nec ova vegetabilium, confi\u00e2t. Ergo plant\u00ae fuis etiam inllruantur organii genitalibus, neceffe eft\nOmnis Species Vegetabilium flore & fruElu infini-tur, etiam ubi vifus eos non detexit. Fund. Boten, \u2022\n$\u2022 139*\n\u00a7. XV. Ut penitus generat\u00eeonem plantarum ri. memur, e re eft, utprimum, ubi genitalia collocen-tur, inveftigemus. Semina effe plantarum ova, ex diftis confi\u00e2t ($.VII), & ubicunque ova fecundate emergunt, ibi effe organa genitalia qu\u00e6renda, ex |. pr\u00e6cedenti patet. Genitalia itaque plantarum irk dagabimus, ubi femina producuntur. Semina earum proferuntur, ubi flos & fruclus (p.experientJi Ergo flos & frudus genitalia funt plantarum.\nNegarunt nonnulli certis vegetabilibus femina & flores :\nToumefortius femina in algis & muscis, vel ut vocantur, in infimis gradibus vegetationum ; hinc ipfi clatiis XVf, de planas, qu\u0153floribus tarent# Jeminibus dona near ;\t& daft XVII, de plants\nquartan flores if fructus vulgo defiderantur. Hino ; etiam recentiores argumenta i'ua contra frucflficatio* nem defumferynt. Minutiffimis vero h\u00e9rbis flo* rein &furttum negare, quamdiu eosdem apud oron\u00e9t majores, qu\u00e6 fub oculos cadere queunt, inveniat, nec fani cerebri aut hominis eft. Idem fane eflibt, ac fi de Acaro minimo concluderemus, nee habere pedes, nec oculos, nec os, nee genitalia, quia# dem midis oculis detegere nequeamus.\nBobartius femina filicum difleminavit, &ex* creverunt. Florem filicis vidit Plumierus, qui etiam facillime in trichomane Lmneci inveliigarl potefl.","page":350},{"file":"p0351.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR UM\nSemin\u00e2 m\u00fcscorum \u00e6ftate calida veluti farinam vOtatilem difpergi, oculis vidernus, & in polvtri* cars clara (igna iexus alterius haurire poflumus.\nIn lycopqdio (Fl\u00fcr.Juec. g\u00f6j) obfervavit Do-iriinus PrxJ'es alias partes fariniferas, alias feminife\u00ab ras, ligna ornnino floris & frudus.\nReamnurtus frudiiicationem in algxs, e.gr. in Fmt vidit.\nStamina cum piflillis in jungermannia. (Flor. [uic-SJ\u00e4 ) numeravit Dominus Prtefes.\nVa\u00fcifnerius in lemma, calicem, /lamina, pi-ftillum, capfulam & femina depinxit.\nMtchelius fungorum /lamina numeravit haud infrequenter (Mich. gen. tab. 6%. D..J K.E.J Semina fungorum humo credidit, qu\u00e6 inde g\u00e9rmina-bant (Loc. mat, Jab. yj. fig. /. ad jy, & tab. 74.\nf-i-U)-\nHiric ergo in infimis hifce gradibus vegetatio-nutn florem & frudum adefle concludimus, quamvis ob parvitatem adhuc a Botanicis non diftinde per-fpefti fmt. Verbo: nullum unquam evidens exemptai, aliquam plantam flore & frudu carere, his-ce ergo partibus elTentiam plantarum addixit Dominus fr-trjes ( Sy/t. Nat. obf. veget. jT. 6y. Fund. Man. $.$$).\nFlsu omnem fruftum antecedit, ut generatio partum. 1 und. Botan. \u00a7. 141.\n\u00a7\u2022 XVI. Experientia magiftra docef, florem fern\u00bb per antecedere frudum, ut generatio partum (\u00a7.XII), fia ut ne unicurn exemplurn in quodam individu\u00bb ontrarium evincat.\nColchicum autumno apud nos florefcit, frudus 'f\u00b0 cum c;lu'f; & foiiis, fequenti \u00e6liate menfibus \u2018\u00fcj\u00b0 5. Junio apparent.\n\u00abORYLUS","page":351},{"file":"p0352.txt","language":"ca","ocr_default":": ' - - \" 77 77~\"\n352 XIL SP 0 NS ALI \u25a0\nc oft v lus primo vere flores induit, r in Augufto niaturefcunt. Verbo: fe dtum antecedit, ne unico quideni excepta\nFr\u00fcchts\niFtis autan pmm\nahum getteratianis >\nFund, Botan. $. 142.\n\u00a7.XVII. Quum omnis generat.o antecedat j tum (\u00a7.X11), & omnis flos fruclum ( $.pr get fequitur, ut flori fecundationem, frudlui .vero tum, attribuere debeamus.\n-fl\u00a9\nOmnis Flos Antberis if Stigmatibus componim, Fund. Bot. \u00a7. 140.\n\u00a7\u25a0 XVIII. Hinc plorem d\u00e9fi nimus per na genitalia plant\u00e6, Fecundationi infervientia-, e r um vero per organa genitalia partui infervi\nMultum fane de definitione floris altercati font Botanici. Effentiarn floris in fuperbiente coro! a ( E E fig. Hl) collocarunt baud pauci; Quam fernen-tiam amplexus Knautius flores apetalos unquam d\u2018J negavit. Experientia vero & autopfhr plantas haud infrequenter occurrere patet, alise calice (D D D j deftiruunrur; ut Titlipaf tillaria&cc. ali\u00e6 corolla, ut Gnmmu Tj'p/v?,.) ganium, Pitms; Anse\u00dfanienUs flaniinum (B>, t Ariflolochia ; A\u00fc\u00e6 demum ftylo (\u00df ), nt lui Parn\u00e4\u00dfia. Omnes vero flores, & tot qu\u00f6tut exiftunt, aut Antberis (C),inftruuntur aut St tibus (-y), aut ambobus fimul ornantur, ita 1 unaquaque fpeeie vegetabiiium antberas ad\u00ab* ftigmata , , & in hifce ergo partibus conflit)., efle effentiarn floris ( cmj. Fund. Botan: mo non videat- Si itaque floreminvenirnus-aif riferum, (ligma\u00fcbus vero deftituium, non v\u00ab\u201c\u201c","page":352},{"file":"p0353.txt","language":"ca","ocr_default":"PLAN T ARUM. 353\nDUfi\u00eene alium inveftigemus flomn, aut in cadem, 5ut in planta alia ejusdem fpeciei, qui ftigmatibus aut cmn antheris timul, aut, uti plerumque, tine iis, gaudet\n\u00efontedera ex auftoritate Horti Malabarici da-Eiplantas antheris deftitutas contendit, e. gr. ToJ-ia-pmma, Mallam- Toddali, Nodi-tali. Sed num\u00e9ros antherarum in hac, qu\u00e6 e& Anridejma, in ilia, qu\u00e6 eft Ce It is, in ifta, qu\u00e6 \u00c7ycas, hodie Bota-nieis innotuit.\nHinc enorera ilium Rivini fetftatorum perfpici-itius, quum ne\u00e9laria in Hclleboro, Nigtlla, Paffiflo-\u00bb, loco florum afiumferint, cum tarnen nee gaude-m prapriis piftillis, nec antheris h\u00e6c corpora.\n\u00a7. XIX Ad atfturn fecundatlonis duo omnino re* qairuntur, organa nempe genitalia utriusque fexus, quia horum alterum fexum propagare nequit ($. XI ), ia flore peragitur actus fecundationis f\u00a7. XVII : Ergo in flore adeffe debent organa genitalia utriusque fexus. Obferves tarnen, quod non Temper in uno emkmque flore tint organa genitalia utriusque fexus. Sofficiat, quod in uno flore adfint organa genitalia ffltfcu\u00fcna, in altero feminina {confer. \u00a7. XV).\n\u00a7. XX. Cum omnis planta fua prof\u00e9r\u00e2t fetnfna, wftus fuboles propagari queat (\u00a7. \\rU. feqq.)-y Multan veto ovum ante fecundationem excludi poffit Q.X1); Ergo fecundatio \u00e6que neceflaria eft, ac ipfa ffmina. Hinc patet, organa genitalia utriusque fexus feeundationi infervientia omnino neceflaria effe (&XIX), fiperfedus exiftatflos, & lie font effen-l&. Nullas vero partes effentiajes floris inveni-mus, nifi anthem & ftigmata (\u00ff. XVIII.); Ergo h\u00ae partes funt orgarva genitalia utriusque fexus, fecun-dttloni infervientia.\n2\tAn-","page":353},{"file":"p0354.txt","language":"ca","ocr_default":"354 X& S PO N S A LIA\nAntherat elfe plant arum genitalia Mafcuiim & & y um PoUinem veram gmit\u00fcram, docet Efentist Precedent, Situs, Tempus, Lotulamenia, Ce>flr\u00a3 tto, Figura poltinis. Fund. Bot. \u00a7. 143.\n\u00a7. XXI. Genitalia mafculina animalium divedi omnino funt ; Alia enim gaudent pene, ut quadnt-pedia, aves, fer pent es, ptfces ptagiuri, in\u00df&jjfit:. vermes ; Aha eodem carent, ut pi/cet plerique, Co\u00ab. cb\u00df; Alia vefjculas habent feminales, ut iriaxiiB# pars quadrupedium : Alia iterum non, ut Cam; Alia telliculos poffident diftin\u00e9tiffimos aveficu!is,ut quadrupeds a ; Alia eadem in unutn corpus coalia ultendunt, ut ptjies.\t'-'sm:\nNolira ai\u00eferta h\u00e6c funt, quod anther\u00e6 florum organa genitalia mafculina, nihil ali\u00fcd fint, quam corpora pr\u00e6parantia & includentia genituram 5 funt ita* que h\u00e6 anther\u00e6 refit cult una cum vdiculis fc\u00c4 ftalibus, & pollen eariirn genuina plant arumgem-turn, refpondens corpufculls fub nomine vermiet!-lorum propofitis in regno animall.\n\u00a7\u25a0 XXII. Verlt\u00e2tem hanc (jf. priced.) probant\nPrimo, Pr\u00e6eedemia. Anther\u00e6 enim & eatuto pollen Temper fructum aniecedunt. Quando fruchis femina fua emittit, maturus eft ; Ita etiam \u00e7um au\u00ab theris fefe habet, quippe cum anther\u00e6 pollen demit\u00ab tunt, ad maturitatem pervenerunt,omneque officium abfolverunt, pollen tarnen Temper, cum flos adhuc viget, efflajur^ & inutilis deinde decidit anthera.\nSecundo, Situs. Anthera ita femper collocatin', ut ejus pollen, tanquam genitura, piftillum\\ A f\u00efg> Ill, feu organon genitale femineum pertingerc que* at ; Aut enim ftamina (F) piftillum circumdant, 1* in ftoribus plerisque; aut ft piftillum verfus latus l\u00fc-perius inclin\u00e2t, ftamina ftibfequuntur, ut in Didyr.^ mi a; aut ft piftillum nutet, ftamina adfceridunt.ut","page":354},{"file":"p0355.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR U M .\t355\n\u00eea La\u00df s Ta Pyrola \u00dfammihusia\u00e4fcendentibuiypu \u00dflltJ detlinatts (Flor.fuec.- 330).'\nTertio, Tempus. Anther\u00e6 & ftigmata eodem omnino tempore vigent, &hoc non folum quando upm eundemque florem occupant, fed&cumdtflm-dis gaudent thalamis, adeo ut Coryli, Beruhe, Aini fongiffima amenta, nunquam pollen antherarum fua-mm projiciant, antequam ftigmata infra habitantia frogeiminarunt.\t*\ncannabis mas minime pollen demittit,ante\u00bb qtiam piftilla in feminis apparent.\nQuarto, Loculamenta. \u201eAntheras renum munus ,,pi\u00e6!tare, alimenta ex partibus ali\u00e9na purgantes, fibi \u201eperfuafit Tournefortius, ifag. 6g, & quod minus \u201eapti continet planta alimenti, in fe recipere, earum-\u201eque va\u00eevulas a congeftis excrementis diduci, per-\u201eperam ftatuit Idem p. yo.\nrcNTEDER\u00c6 fententia eft, quod \u201eanther\u00e6 nil \u201ealiud fmt, ni fi utriculorum congeries, qui peculia-\u201eremfuccurn excipiunt, & dein per filaments ad re-\u201eceptacuium transmit tnnt, a quo etnbryoni fubmini-\u201eflratuv , vide An,'bol.\tfed obftat tota Di\u0153cia,\nfinira poi finis , artificialis fecundatio, caprifieatio, palm\u00e6 cultura.\nSi vero antheras, antequam pollinem d\u00e9m\u00efttant, diffecamus, easdein tam mirillce & artifici\u00f4fe ftru-& ef\u00eee comperirnus, jquam unquam Pericarpia ipfa ; lntus eninri vel funt umlomlares, ut Mercurials s; ve! Mmdares.ut He\u00fceborm; vel triloculares, ut Orchis} ve! quadrtloculares,vit Friti\u00fcaria ; atque dehifcunt, vel longitudinahter, ut Leucojum, vel ad bafin per partes feu va\u00eevulas difcedentes, ut Epimedium ; vel apice, ut Galant bus ,\u2022 vel duobus roftris, ut Vac~ Onia, Erica\\ Pyrola:, Andromeda\\\nQuinto, Cajlratto. Si antheras aliCujuS plant\u00e6 \u00f4tiflor\u00e6 aufetamus, &, ne aliqua aliantjusdem ipeclei\nZ %\tad-","page":355},{"file":"p0356.txt","language":"ca","ocr_default":"\n3S6 XII SPO NS AL TA\nadftet* curemus, abortit frudb\u00f6, vel fairem < fert fubventanea,quod adeo certum,! non fucceffu id experiri queat.\nSexto,Figura pulveris fat fol!deevincit,j iftum n\u00f6n fortuito confi\u00e2t um effe, aut ab ; therarum. Malpighimy Grrwius, Morilanduty froi ( affts Parif vj\u00fc. p. 210), qui figurant r particularum oculis viderunt armatis, omnes [ las inter fe ex affe \u00e6quales experiri rant,in autem generibus tanta quoad nguram gaudere < rentia, quantam umquam pofiident ipfa femina.\nIn Heliamho particulse pollinis font globofe & \u00ab nar\u00e6; In Geranio pedunado mtfioro affimili\u00dfl\u00ab perforato globulo foeali; Inj Malvu ut rota apj\u00bb rent denfata; In Ricino formant referont gtanitrtlfc ci; In Viola tricolore funt angular\u00ae; In Zea com-preff\u00e6, leves; In Borragine convoluta philyra ; k NarciJJb reniformes; In Symphyto gtobuii di/Jymi, & in aliis aliter.\nPollen antberarum quoad genlturam refpi vermiculis ira fafinLetroenhoekimis ; ftls hocce recipit, femper madefclt, ut pollen i tim adhsereaf.\nNotatu faine dign\u00e6 funt obfervatlones I Botanici bernhardi jussi\u00e6\u00ef de Acere. phi, qui pollen antherarum Acer is examinarunt,ii formam cruels referre deline\u00e0runt. Sed Dot Jujf\u00ee\u0153us formam ejus effe globofam expertus < vero particule pulveris humidum allquod acti \u00een quatuor valvulas ad formam crueis exfiliunt obfervationes anfetn bujus conclufionis fuppei quodnempe particular ilt\u00e6 pollinis fihtglobulii cavi, aliquid peregrini in fefe continentes; quamp mum vero humidum libant glolxall 'cavi,'dUHlP\u2019*\u201c' ' contentant illud tenuifljmum emittunt; qu\u00e6","page":356},{"file":"p0357.txt","language":"ca","ocr_default":"fLANTA&VM-\nva\u00f6o non parum lucis addit generatiomanimaliurn spnalogia ad vermiculos femimles.\nOmnia itaque h\u00e6c inter fe collata, anth\u00ebras efle organa genitalia mafculina, earumque pollen veram geaitutam, fatis fuperque teftantur.\n\u00a7. XXIII. Cum in omni flore anther\u00e6 & ftigma-jana fint genitalia, fecundationi infervientia [ ), & anther\u00e6 organa genitalia mafculina ; qui-thine videtftigma, quod floris alteram partem effendalem conftituit, organon effe genitale t'emini-num. Hoc fequentihus etiam qorroboremus.\nitim&ta, germini ubique annexa, e\u00dfe genitalia pminea, prebant Eftemia, Pracedenna, Situs,\nTempus, D\u00e9cidentia, Abfa\u00dfio. Fund'Bot \u00a7.144.\n\u00a7. XXIV. Pifti\u00fci partes tr\u00e8s funt: Germen(ctFig. \u00cf\u00cf\u00cf), Stylus 03) & Stigma (7), Fund. Bot. $. 86. Sternen In flore Temper imperfe\u00e9tum & immaturum di,liquidem rudimentum futur\u00bb f\u0153tus; Stylus nulla pats effentialis eft, quandoquidem in multis planta-rum fpeciebus defideratur (\u00e7. XVIII); Germen vero fpjftum nunquam ad maturitatem proferre poteft, rift cum ftigmate fioti infit. Hinc ergo fequitur, |uoii ftigma ilia floris pars fit, qu\u00e6 impr\u00e6gnationem mfeipit, cui vulva in animalibus majoribus & pleris-p! refpondet. H\u00e6c evincunt\nPrimo, Situs $ ftigma enim Temper ita colloca-fif, ut anther\u00e6 una cum fua genitura, polline, idem #lgere queant, ut \u00a7. XXII, n. 3 oftenfum eft. ftan porro ftigma propriam femper & pecuUarem feet figuram, adeo ut in plerisque plantis (quamvis nta Temper in omnibus) duplex fit, quandofru-ftiis eft bilocularis, ut in Per\u00dfnatis & Umbellatis; fttfLEx, ut in Liliateis trilocularibiis; <^uaoru-?Wx, ut in Parna\u00dfia quadriloculari ; c^uintu-Z 3\tPLEX,","page":357},{"file":"p0358.txt","language":"ca","ocr_default":"-\t. :. * \u25a0 \u2022 \u201e \u2022 r\t^V,:\u25a0?,v.\u25a0\u25a0 w\u00bb\u25a0 ?>\n358 xn. SPO VS ALT A\n\u00efm.ex,ut in quinquelocularibus aut} ranto, J\u2019yrola, Oxalide; sextuples,*\nro fexlOGulari; decuplex, ui m Phytolacca t_____\nlocularii multiplex , ut in Malvis multilocula\u00ef bus, vel in Papavere , totidem receptaculis num inftrudo, videre licet.\nSecundo, Tempus. Eodem omnino ten quo anther\u00ae, vigent etiam ftigmata. ,, Quq \u201eZea anther\u00e6 difrumpuntur, & in a\u00e8re fefe {\n\u201elas produnt, eodem cernuntur \u00e8tiarn f ~\n\u201erumque extremitates, fex fpic\u00ab inte \u201ea\u00eate protrudentes. Logan, exp. g.\nTertio, Decidentia. Stigmata in plantis plert que, ut munere fuo perfunda funt, quemadmodi\u00ae anther\u00e6, decidunt, quod fignumeft luculentifirmun, ftigmata ad maturefcentiam frudus nihil contribue, re, fed generationi tantum infervire.\nQuarto, Ahj'afio. Si enim ftigma, antequw geniturarn antherarum conceperit, diffecetur, plan-ta caftrata a parte Feminina evadit , frudusque f per p\u00e9rit. Stigma itaque partem conception^ f n\u00e6 effe, hinc fatis demonftratur.\t\u00a3\nStigma floris duas pr\u00e6ter\u00e8a fingulares habif J prietates, quod nempe femper Epidennidis < fit, nec cortice gaudeat, ut cetera pattes, & i femper humere m\u00e4deat. Hinc etiam conft\u00e4f, menta Cl. Ponteder\u00e6 nil contra nos valere. enim generationem oppugnaturus, vim fu\u00e6 ti\u00e6 ab umbellatis defumfit, quarum cum L apparent, ftyli adhucnon excrevere; Aft ftig pars ilia generationi inferviens, minime v\u00earol hic enim in multis abeflfe poteft, quippe eflTei floris non conftituit. SufTiciat itaque, quod ftig\u00ab\u00bb\u00ab-fa in umbellafis eodem cum antheris tempore vijgt\u00bb mt, ftylusr vero umklfatarnm poft conception\u00ab elongetur, quemadmodum & in Adere cernitur.","page":358},{"file":"p0359.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR U M. 359\nf\u00e4ltermenm vegetabilmm \u00dferi miiam g\u00e8mu-Anther arum illapfu fupra ftigmata, dichtat MidisProportio, Locus y Tempus, Pluv\u00fbe, Pal-micot\u0153, Flores nut antes , fu&merfi, Syngenefia fruflranea, \u00ab/\u00bb\u00abu omnium Florum genuina confix kraiio. Fund. Bot. \u00a7. J45.\n\u00a7. XXV. Generatio itaque plantarom fit, quan-d\u00fb tefticuli, velanther\u00e6, genituram fuarti vulv\u00e6 fe-\u0153ine\u00e6 vel ftigmati infpergunt (\u00a7, XXH fqq.).\nQuo potiffimum modo generatio in regno animali flat, adhuc non fatis confi\u00e2t (\u00a7. XIII); Quod vero gei\u00fctura maris vulvam femineam attingat, dubio caret, fi alias fecundatio peragatur. In regno vegeta-. lilt ope aeris (vid. Tab.) fertur Pollen genitalis in Inimida vulv\u00e6 fligmata, ubi rumpitur & dimittit con-teatum tenuiffirnum, quod fecundationem cauffatur. Ita fefe in plantis habere, diditat Primo, Oculus. Flore florefcente & polline an-feerarum vo\u00fbtante, quod ftigmati pollen inh\u00e6reat, prima fronte obvium eft.\nvto\u00ef\u2019\u00e6 TKicoLoais C. Baub. flos, hocjucun-di> fpeclaculo ollendit: flore nempe vix adhuc ex-plica to , virgineam vulvam lafcive hiantem, globi iftsr concavi, & ad latus aperti, albam & nitidaro; imul ac autem genituram fuam projecerunt quinque inter fe affines mariti, totam vulvam farina gestalt repletam, colore fufco ddpurcatam obferva-biss tuba tarnen exiftente clara 8t pellucida. Ante bane fecundationem fi comprimas vulvam, exftilla-t liquor quidam lacunarum melleus , qui farinam l^tn genitalem retinet, attrahit & forte extrahit, Fkr. tapp. 276,\nor atiola \u0153ftro venereo agitata, piftillum ftig-Wate hint s rapacis inftar draconis, nil nifi mafculi-Mn pulverem affedams, at fattata ridumplaudit, Z 4\tdeflo-","page":359},{"file":"p0360.txt","language":"ca","ocr_default":"g<5\u00f6\nXII SP 0 NS AMT A\n\ndeflorefcit, feeundata fmShim fert > Hm.\n& in aliis aliter.\ni r i s particularem nobis, oftendit ftrufturainj digmata enim fefe dilatantia anlheras omn'ulo open-uiit; ilium tarnen ad peta\u00eea referunt fitum, ut, suit fubeunte ftigmata, pollen per rimas illorum afcendat campanula a ceteris ineodiffert, quodpukij taten hifpipl ftyli adfigatur, & exinde per certos et nales ftigmati communicetur.\nsyngenes\u00ef\u00e6 ftigmata per cylindrum anther*, r\u00fcmfurgunt; quum itaque emergit ftigma, fempa genituram fecundantem fecum fert, unde fecundafo hie raro fall it.\nSecundo, Proport ie: Plerumqtie ftamina fe j!\u00ab ftilla eandem ferunt altitudinem,ut eo melius ad ftig. ma pollen, mediante vento, accedat, in quibiadj\u00ab vero non, ubi Angularis obfervaturproceflusfeciffi. dationis.\ne floref\u00c4\ntiam penduli funt ; inftante vero florefeentia erigtin\u00ab tur, ut pulvis horizontal iter, ope ventorum, ad rtig-ma perveniat; at poft pera\u00e9tam venereim notant #1 maturefeentiarn usque fruftus, qua inftante, fefe ite-rumerigunt, ut femina facile difpergantur ; Idemill Claytoma fpecle, Lhnnia di\u00e4a, confpicitur. vint an thus haud raro piftilla fert ftaminibusl\u00c4 giora, flos autem non nutat, piftilla ergo, cornu\u00ae inftar arietis, retorquentur verfus antheras.\nK i g EMA arverfis comma C. Baub. 14$, cajut cum flos prlmum expanditur, quinque pifti\u00fca ere\u00ab ftaminibus longiora funt; flore autem bene explica-to retorquentur ftyli, ut elrcumpofitos piftillis B\u00c4* ritos attingant; accepto vero polline, iterum# vantur femperque manent \u00abre<3\u00a3\n1\tte","page":360},{"file":"p0361.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANT AR UM\n361\nIn tamarindo, Passiflora & cassiis.codera fere modo refleduntur ilyli verfus antheras.\nTertio, Locus. Etenim (lamina plerumque pi-ftilkim ambiunt, ut ventorum ope Temper quidquam julveris at\u00fcngat ftigma.\nDiDvNAMiA. Piant\u00e6,qu\u00e6 floresbabenteredosad \u00e4ngulum acutum a cauie diftantes, ftamina fua & pi-d\u00e4lla ad labium fuperius fledunt, ubiftfgma, inter aitheras coiiocatum, ab imbribus plerumque tegitur.\nDiADELPH\u00c6, qu\u00e6 flores tenent plerumque ad angulum acutum a linea perpendiculari nutantes, ft\u00e4\u00fcnina & piftilla ferunt declinata intra carinam co-rejlse compreilam, ut eo facilitetur fiscundatio, ve-xillo pluvias arcente.\nMONOECI\u00c6 flores mafculi plerumque Tupra flores fonuneos collocantur, ut pollen eo melius in piftil-tam d\u00e9cid\u00e2t, e. gr, Carex, 7,ea, Coix, Sparg\u00fcnum, Typba, Xantbium, Ambro\u00dfa, Jatropha, Sagtrta-ft\u00e4, Myriophy\u00fcum, Ricinus, paucis tarnen exee-\nfs, quarum inter alias multas numeramus Ptnum Mietern, in quibys anther\u00e6 quam maxime redundant, \u00dfdeo ut, fl arborem feriat animal aut Ventils,, pollen inftar Fumi furfum volitare cernamus; ftp\u00bb quoque copiofus eft pulvis, ut, fi Tub flore-fentia Fini, Abieiis aut jfuniperi pluvia cadit, an-liulis fulvis llagnantium aquarum rip\u00e6 pingantur polline harum luteo.\nTEucRiuM. C. B. 247. Hort. Up/hl 160 n j. pro-fe corollas flavas, quarum lacini\u00e6 du\u00e6 fuperiores ttfcendentes tamquam digiti comprimunt antheras, fiamentis nutantibus infidentes, ad fligrna ut pollen genitalis tangat ipfam vulvam; abfoluta verr fe-cundatione adhuc per aliquot dies tegunt fk fovent %ma, novamve nuptam, dein difeedunt lacini\u00e6 hae C\u00f6roiiae, nec atnplius curam gemnt matrimonii,\nZ 5\tVERA-","page":361},{"file":"p0362.txt","language":"ca","ocr_default":"362 XTl SPONSALIA\nVeratrum flores fuos mafculos inferi tos quidem tenet; attamen flores reliqui & 1 _r_.4\u201e. res omnes hermaphrodtti funt, quam ob rem florg mafculi, utpote minus neceflarii, inferius pofiti f\u00fcnf,\nQuarto, . Tempus. Prirnum hic attendendun\u00bb venitj quod ftamina & piftilla una proveniant, folum dum unurn eundernq\u00fce fioretn occupant,\n& ubi alii flores funt mafculi , alii feminei in planta, exceptis tantum pauciffimis.\nSummi Conditoris mira in jfatropba &Mt/\u00ca\u00a7\u00ef ftitutio, fcitu fane digna eft.\nja trop ha foliis palmatis dent at is retrorfun acute at is, Hort. Cliff. 4^), corymbum tenet, prim\u00e6 dichotomise ferunt flores femineos, qui icentes maritos uno alterove die antecedunt; ft quentes vero dichotom\u00ee\u00e6 alios emittunt flores, que mafculos at horum polline prtecedenteS femmei flores fecundari nequeunt, cum defloruerint ante horum explicarionem, adeoque abortiunt femind flores, niti ex alio corymbo, floribus mafculi*fih perbiente, pollinem accipiant. *\nmusa fpadicem producit, ducentis fepe bientem germinibus; horum pauci flores ft per aliquot dies rurfum abfolvunt; p\u00e8ra\u00e9la tia femineorum florum,fuccedunt mares, qui florefcentiam ad maturitatem fruduS usque , cunt, in fructibus vero nullum omnino fernen inve-nies, Semina plane deficere in Mufa ftai \u201eHorti Malabarici Audores, quod mihi plane \u201eradoxon; cum autern viderim primi matri \u201e prirnorumque florum feminas, maritorum f \u201eofficio deftitui, & maritos fequentis thalami \u201epoffeffa venire, perceptaque gaudia feros, intel \u201e xi, nulla unquam femina in hac fpecie proditu\u00df, \u201enili plures plant\u00e6 fimul pofttse eodem fere tempo-\n\u00bb>*","page":362},{"file":"p0363.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR UM.\n363\nje florerent, & una tum in alteram agere poflet,' Iluf Cltffff. Ununi atlhuc in Mufa jueondum oe-\u201ecurrit fpeitacuium, quippe \u201e h\u00e6c duplices feit 'flores inter fe diverfos in eadern planta, quorum alii \u201efeeundi a parte feminina, a!li a mafculina, funt > \u201efed hi a parte feminina, illi vero a parte mafculina \u201eifsriles, ergo alter flos erit mas, alter femina. In \u201ehac itaque fine exempta fe offert fpecies polyga-\u201erni\u00e6 ; ubi duo diverfa conjugia inter fe coire que-\u201eunt, & unica uxor maribus inanibus nujita, am-' \u201epleditur alterius femin\u00e6 maritos, quum mariti ifti \u201ecum uxore fferili jun\u00e9li funt. Mit/' Cliff. JJ.\nAcer , Flor. Suec.303. Arboris herba ladefeens produc it corymbos dichotomos, in quibus alii flores Hermaphroditi feu a parte feminea fteriles, alii veto flores Hermaphrodite feu a parte mafeula fteriles.\nAlterum quod de tempore obfervarl meretur,eft, ubicunque flores mafcnli diftindis a femininis gau-dent tbalamis, aut in eadem aut diverfa planta, & ubi maiculi flores nec pcrpendiculariter fupra fem\u00ee-tieos ereeti funt; ibi florefcentia ante foh or um ex-mum peragatur neccfle eft, ne foliis intervenienti-bs inhibeatur fecundatio, e.gr. in Moro, Vifco, Mno, Be lui a, Carpi no, Fag 0, Quer eu, Corylo, %\u00abglande ; nec non in Saliee, Hippcpha\u00eaMyri-ra> Populo, Mercuriali perenni, Fraxino.\nQuinto, Pluvixi ln omnibus fere floribus con-fpicitur, quomodo urente foie fefe expandunt, v\u00e9-fpertino vero tempore & acre humido, flofculos compl\u00eecant, ne aqua pollen antherarum attingat & coagulet, quo facto, ad lfigmata efllari acquit; at ftigmate, mirqm fane ! femel fecundato, nec vefpe-\u00efe nec pluvia ingruente fele contrahunt flores.\nFlores antheris tedis nunquam nodu comp\u00eei-antur, e.gr. Dtdynamia, Dwdelphia.\nSECA-","page":363},{"file":"p0364.txt","language":"ca","ocr_default":"364 XU. SP 0 NS AL I A\nSECALE florens antherasfilamentis i ferit, quo tempore, fi pluviacadit, pollen _ batur, hincque annonam difficilem auguratur, cola, nec immerito; grana enim imminuuntur \u00ab de , quod plerique flofculi abortum paffi (int. it er Gothland, joj.\nhokuei autem anther\u00ab ita intra glumam j priam jacent, ut aqu\u00e6 non pateat aditus:\nCer as i & PYRi, fiorefcentia inftante fl : mox florum cafum eorumque abortum men\u00e2t] tuianus, & experientia fidem facit di&is; pulvis\u00ab combibitur; citius tarnen hocce in Cerafo, Pyro, acciderefolet, quippe omnes anther\u00ae fLw\u00bb Cerafi fimul & femel pollen emittunt, in Pyro vop non item.\n. Sexto, Falmitolas palmarum fpadices rriafcul\u00ab divellere, eosdemque fupra feminas cotiocare ite rnori* mandarunt Tbeophraftw, Flintus, Projpn Alpinux, Tournefortius, K\u0153mpferus, alii, quo ne\u00bb gledo, tladyll acerbi & nucibus deftituti fiant.\nphoenix f Palma, in Arabia, Perfia, \u00c6gj\u00c2 quotannis impr\u00e6gnatur ab incolis. \u201e Spath\u00ab matc\u00e9 ,,l\u00e6 mature exarboris faftigio extrahuiifiir j \u201eces eximuntur, hos in minores ramutos diveltai \u201eincol\u00e6, ut eorurn polline, rudimenta fru\u00e9tuMi \u201eejusdernque inlenfibilibus particulis \u201eintexitur ramulus, e fpadice mafculo ev\u00fclfus,}\n\u201e dio fpadicis femine\u00e6, dum pollinem germinit) \u201eminis infpergit ipfe. Singulare, quod fp \u201eexfiecati ad thalamos apti funt, & in annum ] \u201erum, falva virtute afiervari poffunt. k \u201e quoque ultronea interdum contingit translate J \u201e a\u00ebrem polline; Cum vero plena res al\u00e9a fit,\u00ef \u201epotius peragitur. Si vero nulla fit imp \u201eomnia rudimenta indeclinabili abortu \u201efemin\u00e6, pof\u00efefforibus & ipfis provincils catarWK>","page":364},{"file":"p0365.txt","language":"ca","ocr_default":"P L A M T A R V M.\nf,. quum Ifti poptili meffe da\u00e4ylifera, ut noftrl ex l\u00e9gif\u00e9ra, vitam fuftentant. Memini \u00e6tate noftra . 3Ccidiffe, ut Turcus Bafrenfi urbi & territorio ir-.mptionem deeerneret, quam princeps reprefferat, -folo confiiio, ad primum hoilis adventum delen-ndi omnes palmas mafculas, quarum excidio frugi-jpetd\u00e6 femin\u00e6, obfidioni & mor\u00e6 hoftium fuhfidia .\u201enegatur\u00e6 funt. Kampf, am\u0153n. 706.\nDe hoc etiam Tour ne fortius Ifag-F\u00df. ,* Hadgl \u201eMuftapha, Legatus Tripolitanus, mihi declaravit, \u201eramulum floris palm\u00e6 maris, in fpatham palm\u00e6 fe-\u201einineam mferi, quo tempore fpatha hiare foleat, *\u00ab\u25a0 enim explicatus, pulverem fundit, fine cujus \u00c4a\u00dcbftione, dadVyli acerbi forent & infuaves, immo officulis carerent, camelis tantum '& jumentis \u201eexhihendi. \u201e\np i st AC i \u00e6 arbores mares & femin\u00e6 eandem fam palm\u00e6 fervant rnethodum In Sicilia florum lacemos e Pifiacia mare decerpunt ruftici, in vas f\u00e9cond um , ut pulvis fecundans ventorum ope facilius ifpergatur & flores fem\u00eenei impr\u00e6gnentur. Ali\u00ae fi\u00e2tes mafculos colligunt, in facculis ficcandos ex-& pulverem proliferum in fetnineos flores , ne fnkflus abordant, meffisque deficiat. fr. mat. med 2 p. 4/7.\nSeptimo, Flores nutantes. Cum pollen mafcu-taSj plerumque a\u00e8ie fpecifice gravior, difficile furfum Knderet, apud plerasque plantas, piftillum longius pentes, florem nutantem fecit Creator, utftigma t\u00f6 melius attingat pulvis, e. gr. in Galantbo, Leuco-ji, Cycl\u00e0mwe, Nara\u00dfo, FritiUaria, Campanula, Mr onto, &c.\tHocce ob gravitatem ipfius flo-\nfieri, nemo fibi perfuadeat; fruftus enim interim in bis lisdem decies flore gravior, erechis cre-tet, & verfus fidera tendit, ut in Corona Imperially mtHlaria, feliquisque vide re elf.\nO\u00e9hvo,","page":365},{"file":"p0366.txt","language":"ca","ocr_default":"36& XII SP\u00d6NSALIA\n0<ftavo,_ Submerfi. Plantas haud pauc\u00e6 fub aqua latent , inftaate veto .'Iknr^c^eamtia... flores, ut Nymph\u00e9a, HydrocbarisV Potartioffi\u00ae foliis ohlongo - ovatts pettolatit, Pcrficaria bia, Pluck.\tAlix vero fub aqua omnibus fuis j\ntibus occultantur, ut Myriophy\u00fctm, \u00e4w/c\u00e4 Ranunculi, Potamogetones plerique, qui omnes (ob florefcentia fpicam floris fupra aquas exferunt,d\u00f6a\u00bb de iterum peradta florefcentia demergitur fpica.\nVALLisxERiA Mich. fcapurn gerif long'\u00ae.; mum, fed fpiraiiter involutum, h\u00e4nc breviflin crefcit h\u00e6c in rivulis ad foflas fub aqua & ter tur caul is unico flore. Sub inftaate florefci dongatur fcapus, usque dunri aqu\u00e6 fuperficiem atft, gerit calyx, quo fado, expand) tur flos, & port ali., quot dies defloratus & pr\u00e6gnans, iterum fubfidet, fcapo fpiraiiter revoluto. H\u00e6eque femina eft vai. LisNEiuoiDEs Mich, iniisdem locisfub aquaete-fcit, fcapo vix digitum alto, adeoque aqu\u00e6 fupetfif ciem minime attingente; flores hic f\u00e9rt plurimoy qui florefcentia proxirni fcapum demittunt, &, vfr ficularum inftar, enatant, qui, quarri primurn aqu\u00ae fuperficiem attigerunt, antea claufi explicantur 8s natant, pollenque cfflant in maturas juxta naranta virgines. H\u00e6c planta pr\u00e6cedentis Vallifneri\u00e6 m\u00ef\u00f4l eft. vid. Hort. Cliff. 4/4. Et hoc idem fide\u00fctef obfervavit & defcripfit Miche Itus, minime attende\u00ae ad fexum.\t\u25a0 ,\u00ffj\nNono, Syngenefiafruftrdnea. Flore* compfy fiti variis modis fabri\u00e7ati font; lu Polygamia xaiS omnes flofculi ftamina ferunt 8t pillilla s In Pol\u00dffr tnia juperfluadtmmalk piftilla omnium flofculoniift difeum occupant, radium vero flores feminei piftilli* fsri tantum, & impr\u00e6gnantur pulvere ilarninum,difeum occupantium, abundante 5 Polygamia frujlrfr nea feminis exfultat maritatisytoturn difeum occu-","page":366},{"file":"p0367.txt","language":"ca","ocr_default":"pl a nta rumi.\ni FlofcuU.vero feminei {ppb defe\u00e9tum ftigmatjs, abundante licetdifci, pulvere, fainillam propagare nequeunt Flofcu\u00eei \u00d4ui-ikn Polygamie necejfari\u00e6 difcum tenentes, flami-Da&pdhlla oftendunt, ob defedum vero ftigrnatis niililli, flofcu\u00eei hi femina proferre nequeunt, & fte-tiiisevaderet planta, ni fapientiffirnus Conditor rata\u00bb, flofculis ftaminiferis deflit\u00fctum, piftillis, perfects \u00fconatis ftigrnatibus, inftruxifiet, fobolem l\u00e6te ppagantibus.\nDecimo, Omnium fiorum genu\u00efna tonfideratio. Brevitacis caul\u00efa, nonnullos tantum hic examinare Wet\n:4celos\u00efa quinque inftruda efl ftam\u00eenibus pifti\u00ee-fomambientibus, quorum filamenta membrana plicata infra conjunda funt. Tempeftate humida relaxant membrana & longe a fe invicein diftant anthe-r*j fuo fuda vero tcmpeflate contrahitur membrana, |uo filamenta connivent, ut anther\u00e6 ftigma fere lira, & bine \u00eeuvetur generatio.\nSAxr RAGiA decem fervat ftamina, quorum centrant occupant piflil\u00eea duo ; Poll aliquot dierum flo-tefcent'mm duo flamina oppofita fupra piftilia connivent, ur earum pollen perpendiculariter cad\u00e2t in ftig-tea, dum eorum anther\u00e6 vekiri alt\u00e9ra a\u00eeterius farinait arrodat; proxima vero poflhac luce difcedunt, vieesque hnrum fub\u00e9unt duo ceterorum, nec prius,\nComnes perfundi fint partibus mares, penfura ris abfolutum ell,\nparnassi\u00e6 quinque funt flaminacurta,quorum M\u00efm, quamprimum elongatum eft f il amentum, an-teiaipfum hbat fligma, expletoiic munere pulvere-te amiffo, mox ab uxore difeedir, ut quod antea in-cu\u00efvum erat, nunc gerat formant recurvam, & ad al-feudmem fore coroi ire excrefcit lilamentum; accedic Winde pari methodo & modo ftam\u00f4a ordin\u00e9 fecun-\ndum\u201e","page":367},{"file":"p0368.txt","language":"ca","ocr_default":"368 XII SP 0 NS A L 14\ndum, tum tertium,quartum & quinjumjut jura perfolvant marjti omnes.\nLychnis Fbr. fuec.jgfo saponarta 34<), caulibus gaudent procumbentibus, a; quante vero florefcentia fefe att\u00f6ilunt, ut poJJei tis expofitus in ftigmata facilius efflletur. Hst ratio eft, cur maxima pars flofculorum fcapisa lantur in altum, ut nempe a\u00ebr eosdem feriat. j tiff'us. enim, Galant hm, Viola, Valant ta crut alioe, redis ftant caulibus, poft vero flor ad humum eundem r\u00e9clinant.\nPlant \u00a3 fpicat\u00a3 fereomnes, florefcentiam infe fculis inferiorjbus incipiunt, ut fi pollen priorara non fuffeciflet, pofterorum damnum comp ejusdem, eujusmodi funt Corymbofe & Un t\u00e6, ne dicam i pli flores compoftti, ubi flores i conftituentes primum d\u00e9florent; fubfequuntur <fefe inferiores & difcus elevatur, ut etiam exterioresfe fculi pollinem accipisnt, fi non antea acceperintl ficientem. Hoc omnino tam certum, ut, Hteraaum, Flor. fuec.\talium fervare i\nnem comperimus, fingulare quoddam natur\u00e6 f putemus.\nparietaria generationisprocefium bis oftendit, fi modo mane horaque VeneriKaerf | tendamus, videbimus quomodo ejus anther\u00ab < \u2018 \u201c citer rumpantur, pulveremque emittant, confei ter etiam in piftillum. Idem quoque prodit < rimenfum, fi acu ipfas antheras attingimus, uti fervavit Vaillant, ferm, 2.\nMR LON ES, CUCUMrRES, PFVONES, C\u00dcCI t\u00e6, &c duplicis generis flores ferunt; Alii : les dicuntuir, quibus tantum funt ftamiha; alii 5 tantum piftilla fru\u00e9tumque ferunt Ut follicitcll cer^antur flores fteriles, fuadent hortulani,","page":368},{"file":"p0369.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR \u00dc M\n0m nutriment! piant\u00e6 abforbeant. S\u00e9d certo certiusfalluntur; potius enim int\u00e9gras flores ftami-niieros aceipiant, horumque pulvere ftigtnata femi-narum medio diei conl'pergant, vel etiam florein Ifeminiferum fupra florem piftiiliferum advolvant, \u00dfc enim pollen ftigma fponte attingit, faminaque nroferunt fecundat\u00e6 femin\u00e6 5 ratio enim, cur ffu-dus d\u00e9cid\u00e2t, qu\u00e6renda eil in defedu generationis,\n; non autem nutriment!, ut opinat\u00f9r vulgus. Hinc 1 ftfeneibras invaporariis non aperiunt hortulanl, ut Ogeventorum peragatur generatio abortiunt fi'udus.\nAnno 1723 in horto Sfenbrohultcnfir.Pe/>o flo-ttbat, flores antheriferi quotidie follicite avelleban-fcr, ne nutrimentum florum ftaminiferorum degiu\u00bb firent, quo fado, ne unicus quidem frudus poftea spparuit.\nc annabem flores mafculos tantum tenentem, fi ante divellit ruftica, quam cannabis fern in'fera fl\u00f6tet piftilliferos fuos aperuerit, nullam aut fane exi-|uam portabit feminum copiam. Accidit tarnen niterdurn, ut cannabis femini\u00eeera unum alterumve f\u00eat\u00e2t florem ftaminiferum, quo nonnull\u00e6 femin\u00e6 im- -tegnari pof\u00efint, quod Rudolph. Camerarium lufit. Cerner, [ex. 266,267.\nhum u lus duplex omnino eft : unus floribus fu-f\u00c9tbit ftaminiferis, alter piftilliferis, idque quod ffu-\u00f4um vulgo vocant, eft calyx tantum explicatus & dbngatus ; hinc Humulus, quamvis femina nec fe-\u00f6mdata, conos tarnen proferre valet, (vid iterGott-md.2jj). Hoc Tour nef onium decepit, ne fexum |lautarum agnofceret, quum lupuius (femina) in horto Parifienii luxuriabat, frudibus quotannis onu-qui vero floribus gaudebat (Mas), non occur-Wmtnili in infulis Matrone & Sequanx multum di-wuibus, Tournefort. \u00eefag.\u00e9\u00ff. Idem fit m moko\nA a\t8c eu-","page":369},{"file":"p0370.txt","language":"ca","ocr_default":"370\tJmSPONSALlA\n& BUTO, cujus bacc\u00e6 calyces font fucculenifl, ai nlme periearpia feu o varia.\ntulipa. Jucundum eft horticultur\u00e6 exp.er\u00eeiu\u00abi tum : fi forfan rubris tantum allquis gaudeat Tu in flore aliqu\u00ae antheras omnes decerpat antre p difperfionem, affum\u00e2t deinde Tulipam flore hujusque antheris ftigma alteriusrubr\u00e6 afpergat; turis deinde feminibus, eadem in areolam projiciat, & in hac areola flores reportabit,\u2019 bros, alios albos, bicolores plerosque ceteros, fecus ac ex duobus animalibus diverfi coloris, icetm variis decoratus coloribus producitur-\nBrassica. \u201eBaal(Rwh.) hortulanus Brainfi\u00bb. \u201edenfis, ingentem copiam feminis Braff\u00eec\u00e6 florkb \u201ein horto fuo colleftam , hortulanis quam plurinfc \u201ein fuburhanis Londini degentibus vendidit; \u00c41I \u201ecum fumma cura eadem femina terr\u00e6 pingui corn-\u201emiferunt, brafficas longifolias vulgares ipfis prode. \u201exere, quare fe fraudatos queruntur, & pr\u00e6di\u00f4oB\u00e0l \u201elitem intendunt in foro Veftmonafterienfi, qui a \u201efententia judicum condemnatus eft, nonfoluifei \u201eipfis pecunias reftitueret, fed jasfturam temf \u201eamiflum terr\u00e6 ufum frudum refarc\u00fcret Raj. p. 4z. Facinus hoc hortulano Baal non adf dum eft, fed impr\u00e6gnationi Braff\u00eec\u00e6 ejus Braffica vulgar! fa<ft\u00e6. Quare fi quis Braff\u00eecam ] fideat opt\u00eemam, eandem cum alia in' eadem stu-, florefcere non finat, ne pr\u00e6ftantior vilioris p\u00f4tWi;\u2019 fecundetur, & ex feminibus vilior generetur, fopulus & sAux. Ambulacra \u00e9x Populo vd Salice formare cupiens, folos mares aflurnatj Sienl\u00eeH femin\u00e6 terr\u00e6 mandentur, multiplicantur, ita ut\u00c2 inus loco ambulacri forment.\njuNiPERus non omnibus annis eadem copiai\u00ae fru\u00e9lus 5 fi enim pluvi\u00e6, florefcente Junipero, durit, femin\u00e6 genitura privantur Su aboritit fru\u00e2\u00bb\ni\t*","page":370},{"file":"p0371.txt","language":"ca","ocr_default":"P L A N T A R U M.\nIn horfo Cliffortiano Juniperus femina per plures annos viguit, nunquam vero proferebat frudumj Biare enim deilituebatur vidua.\nrhodjolam hortus Upfaiienfis fervavit ab anno 1696, quo D- D. Rudbeckius eam ex Aipibus Lap-goiiicis transtulit, frud\u00efum tarnen nunquam adma-t\u00f9ritiitem perduxit, quia innupta.\nPlura exempla adducere fuperfluum dueo, a fin-gubs licet plantis fingulare quoddam experimentum, in robur l\u00eantenti\u00e6 no ft roc deducere facile poi\u00eeem, ni-fi kftituti ratio prohiberet.\nzeam non loquor, cujus generationem Sieges\u2022 ietktus & alii negant, ex antberarum & piftillorum ffe; fufficiant enim exp\u00e9rimenta Domini Logani in Philadelphia Penfylvani\u00e6 capta, vid. Log. exp. de flaut, gen. p.\ncoavLUM taceo; evolvantur enim exp\u00e9rimenta CiariiT. Bradlei de hac in Anglia inftituta.\nFicuM pr\u00e6tereo; adeas de hac velim Heegarti Bifert. de Fiat, Upf. 1J4.4.\n\u00a7. XXVI. Paucis tantum comm\u00e9more utilitatem kfeSorttm circa fecundationem. In omnibus fere fofeulis liquor nedareuS adeft , a flore fecretus, fern putat Celeb. Pontedera Balfamum itlud effe,\n\u00cf5d femina hauriunt, ut eo diutius conlirventur, (jimmdiu itlud liquidum nonfarefeat aut rancefcat, iteditt femina germination! apta funt. Inieida pie-raque, ut PapiLoues, Phal\u00e6tue, Mnfc\u0153, Bombylii, &e. nedtare hocce folo vi\u00e9\u00fctant. Singul\u00e4rem '\u00c4 cafum habet Qumtilianus in d\u00e9clamations \u2022Wf: vPauper & dives in agro vicin\u00ee erant, junctis \u201eaortulis. Habebat dives in horto flores; pauper \u201eapes. Queftus eft dives, flores fuos decerpi ab #bus pauperis. Denuntiav\u00eet ut transferret. Ilb i)i\u00aen ttii^icreute, tkres tuos veneno fpariit. Apes A a 2\t\u201e peu\u2122","page":371},{"file":"p0372.txt","language":"ca","ocr_default":"3\u01782 XII SP0NSAL1A\n\u201epauperis omnes perierunt,, Reus eft dive injuria dati. Urget pauper, apes nullum detrimentum fioribus divitis att\u00fclii\u00eee, neeli Creatorem, nec leges civiles limitibus certis c\u201e co\u00ebrcuifie, quare, fi poflet, eosdem impediret < Objicere tarnen potuiflet dives, apes eatenus 1 bus noxias effe, qqatenus liquorejii ne\u00e2are mel, & pollinem feu genituram f runt. Noftra eft fententia, quod apes plus i quam detrimenti fioribus adferant, cum tub ii laboribus pollinem fpargant, ut piftillum quippe nondunr* confi\u00e2t, quid humor hici in phy fiologia floris certo pr\u00e6ftet.\n\u00a7 XXVII. Ex ha&erius di\u00e9liS patet, g nem plantarum abfolvi, translate polline ; rum genital! ad ftigma feminas nudum (\u00a7. X) ejusdem humoris adminiculo adfigitur & n ut quidquid contineat, reddat (\u00a7. XXII), qu._, deinde ftylt abforbentis ope ad femina in ovario i germine aransfertur. conf. \u00a7. XXV.\nNegarnus itaque vermiculos dominates in Ante libus continere rudimenturti futuri foetus, \\&i mus pollinem per ftylum ad germina & fei dimenta usque penetrate, uti voluere Mor Geoffroi, Loganus, aliique? unum enim i a Vaittanto de Papavere traditum fufficiat,\nUs nudis pateat: \u201ePapaver orientale ktrfui \u201eflore magno, Tourne/, cor. iy, fiapertof \u201eftitlum ejusdem perpendicular! inciditlir \u201ereperiuntur lamell\u00e6, placent\u00ae, parvaque i \u201erentia femina Candida, licet interim ftylus & j \u201emata fint tinefta penitus pigmente purpureo, fl \u201efuccus eorum haufit ex granis pulveris fupra 1 \u201ema diffufis. Unde concludere oportet, nei \u201ecum fane granum pollinis ingredi vel lamellasrt \u201eptaculi vel femina ipfa\u201e,\n'\tAtW\n\u25a0 : , y:i","page":372},{"file":"p0373.txt","language":"ca","ocr_default":"P LAN TA R VM.\n4$ cEA Malvx fptdes FL/uec.jSZt fSS ^\nAniheras reniformes, qu\u00e6 diftilientes promunt Portai genitale magnum globofum nudis oculis mani-f\u00e8ltiim ; hujus globuli h\u00e6rent piftillis adfperfi, craffi-tie ftylorum, evidenti exemplo pollen hoc craflum fpinime itylos penetrare.\nneedham decouvertes Microfcop. Leid. IJ47.\npulchre obfervavit Pollen Lilii Mar-tagon conftare globulis hifpidis, qui h\u00fbmore irrigati iatere aperiuntur & inftar \u00c6olipil\u00e6 impetuofe \u00e9jaculant materiam gelatinofam pun&is atomisque referont, qu\u00e6 punfta ea ipfa funt, qu\u00e6 ova impr\u00e6gnant.\nEjaculant & femin\u00e6 animalium omnes liquorem pnitalem, eodem tempore, quo mares fob pfolifico congreffu genituram , adeoq\u00fce necefiarius etiam a parte Femin\u00e6 eft liquor genitalis. Hic idem in ftig-rtiate vifcidus & lentus a Malpighio Therebintina leitur. Hlnc etiam Rajus : in nitllo animalium getan (quod fciebat), genitura ovarium intrat > ne mrum qmd.em ipfum inplerisque,fedJolus balitus if effluvia Jhbtilta ad ma fecundanda.\n\u00a7. XXVIII. Florefcemiam merito per genera-onem plantarum ex diftis definiendam ei\u00efe, exifti-\u00fb,&veteres appofite i\u00efx]ttc, floyem effe plantarum rndmn.\nCalyx ergo eft Thalamus, Corolla Auleum, Fila-mcnta Va fa fpermatica, Anther\u00e6 Tefticuh, Polin Genitura, Stigma Vulva, Stylus Vagina, Gersten Ovarium, Pericarpium Ovarium fecundatum, Semen Ovum. Fund. Bot. \u00a7. 146.\n_ \u00a7\u2022 XXIX. Calyx ergo eft Thalamus, in quo fta-piftilla, organa genitalia mafculina & femini-nuptias celebrant, vel, fi mavis, connus , feu la-Wa ejuidem, intra qu\u00e6 organa genitalia mafculina & liftifttaa, delicatiflim\u00e6 ift\u00e6 partes, foventurSt ab A a 3\tex-","page":373},{"file":"p0374.txt","language":"ca","ocr_default":"374 m SP ON S A LI A\nextends injur\u00fcs muniuntur. Corolla potius n\u00efmph\u00e6, cujus petals (JI jE JE dique organa genitalia ambiunt, ut irrueniem pr rC. lam, pluviam & frigus impediant; corufcante yero Ph\u0153bo lubenterfefe expikant, ut tam illius radot quam pollini fecundanti aperiatur aditus.\nFt lamenta funt vas a spermatjca, quibusfi\u00ae, eus ex planta fecretus in antheras transfertur.\nAnther<e font testiculi , qui ladlibus pifeim haud incommode affimilantur Pollen feu Pulvttm, therarum genitur\u00e6 & vermiculis seminambvs refpondet, ficca licet fit, ut transferatur ab humorem vero ad atta\u00e4um ftigmatis ($. XXVII).\nStigma eft vulva, in qua agit genitura qu\u00e6que hanc excipit (\u00a7.XXV).\nStylus eft vagina (S. XXVII), vel potiutpan ilia, qu\u00e6 TUB\u00c6 fallopian\u00e6 refpondet, undequi* busdam Tuba audit ; Cum autem motu de ioco\u2019n locum fob a&u fecundationis deltituatur,urtffi\u00abA alii! dicitur.\nG er men eft ov a rium ; contlnet enim femina fub-ventanea leu non fecundata (\u00a7. XXIV) : pulam.\nPerkarptmn ovarium fbcundatum die intelligitur 5 idem ergo cum germine, quod molt auftum & ovis gravidum.\nSemen el\u00ef ovum, de quibus antea \u00a7. VII fiqq-\nAttendas etiam velim, calvcem effe ex cortia plant\u00e6 exterton; corollam ex cortice interimi stamina ex alburno nutriente; pericarpium\u00f6 fubllantia tignea; semina ex medulla arboris;ttif pe hoc modb collocantur, hoc itidem modo aperiufr tur. In flore itaque omnes reperiuntur partes plant* interiores explicat\u00e6. Notavit hocce , obfcure fed) Cefaipinus, idemque Loganus vldit.","page":374},{"file":"p0375.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTA RUM\n375\n\u00a7. XXX, Sunt itaque flofculi niM aliud, quam geoitalia plantarum, ea tarnen ab anima\u00fcum differentia, quod genitalia horum obfcena exiftimemus, quorum adlpe\u00e9fus nos pudet, quare etiam eadem apud animalia f\u00e6pius abdidit natura ; Contra aotem in regno vegetabili j heic partes ill\u00e6 non funt abfcondit\u00e6, quin potius omnium oculis expofit\u00e6. FormofilE-\u0153\u00e6etiam omnium plant\u00e6 partium h\u00e6 ipf\u00e6 funt, in quibus Itudium, amor & contempiatio hominum verte. Uti omnium animalium genitalia f\u0153tent iub \u0153ftto; ita etiam flores feu plantarum genitalia odo-jan exlpirant in diverfis diverfum, apud plerosque tarnen (uavem, ut quisque naribus fe ne&ar haurire \u00abMimet.\n\u00a7, XXXI. Summum Itaque vides Conditorem innocentiflima plantarum fponfalia, maxime egregiis k fuperbis ornatibus locupletafle. Infpicias velim \u00e9akmum vel calycem, quam artificiofe fit exftru\u00e9la; intuere auleum, ftragula, vel fuperbientem corol-km, quam concinne fit terminata, fplendide c\u00e6lata,\nSn tenuis, quamque vivis coloribus diftimfta, ut mon fane in omni fua gloria hifce aflim\u00fcari ne-quiret.\namarantus Tricolor caret pulchro auleo, fed Mc umbraculo ex foliorum colorata corona fuper-impofita tegere voluit natura flores, ut pauci mares fecilius & ab imbribus tuti fefe effunderent fupra fub-jacentes feminas.\n\u00a7\u2022 XXXII. Omnia animalia fub inftante copula jpeeiofiflima funt. Cervus prominentibus cornibus fupinatur; Venuftate nitent Avcs ; Pifces jucundif-fime fapiunt. Sed pera&a venere cervus celfa permit cornua: Aves multum pulcritudinis, & pifces jwud minimum priftini faporis amittunt. Plant\u00e6 Hsdem fubje\u00e9t\u00e6 funt mutationibus. Tempore ver-ntli & florelcenti\u00e6, viridltate fkformofitate maxime A a 4\tfuper-","page":375},{"file":"p0376.txt","language":"ca","ocr_default":"3?S xn SPOKSAIIA\n\nfuperbiuntj ilia vero perada, prifiinumnitcrem i xime perdunt.\nVenusmultum utiq\u00fce vires corrumpit & debill, tat Jn Bombyce, PhaUnts & Papilronibus videre licet, quomodo perada venere al\u00e6 d\u00e9cidant eorum, que vita exfpiref, Si vero Papilio quidam conclavl folus in\u00e7luditur, ne cum aliis coeat, dimidium fane anni integer viget & permanet. Adeas plantas Siuas feu biennes,&videbis,quod,quamdiu floret operiuntur, frigid\u00e6 refift\u00e0nt hyemi, e. g. t)\u00eea Ly chm des, Coronari\u0153; fi vero primo anno j produ ant, ingruente hyeme plerumque pereuntj f vero floribus carent, tertium & quartum ] folvunt annum.\nmusa centum f\u00e6pe in hortis Belgarum viditan\u00ab nos; floribus vero feme! eXplicatis, nulla ars, nuit experientia impediet, quin caulis ejus fuperbus fe-quenti anno fatalem fubeat interitum.\ncorypha excrefcit fteriiis per triginta & quin-que annos ad 70 pedum &ltitudinem,& hinc perqua* tuor menfes, ad 30 adhuc pedes affurgit, floret fro* dumque eodem anno producit, quitus abfolutis, tot\u00ab emoritur. Hort, cliff. 482.\n1 a Vater a folus feptemangularibus, :tefis, plicatis, vittofis, caule fruticofo, floribus ad ales confertis, Hort, \u00e4ff,34g, in altitudinemPyrits* borisfurgit, durahiemis frigora bene ferens, feme! vero, uno licet, decorata flore, nec auxiliatrlces tulanorum manus, nec hybernacula aut apparatus omnes , imminente brumali frigore, interitum ill ; avertere queunt.\nPlantarum ventriculus itaque eft terra, vafacty-lifera Radix, Ofla Truncus, Pulmones Folia, Cot","page":376},{"file":"p0377.txt","language":"ca","ocr_default":"-\tPLANTARUM. 377\n\u00e4 \u00f9kr, hlnc Planta Animal uwetlmivgtertb\u00fcs ii\u00e4umfutt. Fund. Bot \u00a7. \u00bb47.\n$. XX XIII. PLANT ARUM VEN TRIC ULUS eft tirra, de qua nutrimentum} & tenuiffima humus arum thymus (J. IV. Lit. ot).\nv a s a t h v l i fer a radix, q\u0153e chylum a ventricule ad corpus piant\u00e6 deferunt.\nos s a trumui, qui her bis robur fefe aitollendi Kmcedit\npul m 0 N e s folia , per qu\u00e6 tranfpirationem f\u00e9am peragunt (confer. \u00a7. ill J. Folia etiam muscul\u00efS aflimilari queunc, quippe quibus, percutientibus pro-ceilis, movetur planta. Herb\u00e6 itaque foliis inftru-fte, marcefcunt, ni\u00fc aur\u00e6 expofit\u00e6j piant\u00e6 vero fucculent\u00e6 & foliis orb\u00e6, e. g. Euphorbe, Cafti^ Cent, Meloca&i, Opunn\u0153, Stapeli\u00e6 in hybernaculis, loco licet maxime ab aura remoto, vigeht. Si ar-hnrem foliis luxuriantem, \u00e6ftate in claufo conclavi, colo as, p\u00e9rit ; fedfihyeme, foliis fpoiiatam, fai va snanebit.\ncor caler. Pl\u00e4ntis nec eft cor, nec idem opus eft ; \u00abdem enim modo vivunt, quo Polypus in regno animal! > Humor namqu'e a\u00ebri immixtus, per fua vafa ptopellitur, retro vero non circulatur. Q. IV. Lit.xJ Vafa fanguifera animalium in varios dividuntur ismulos, ita etiam ln plantis. Plant\u00ae plerumque in ramificatiombus fuas partes tenent genitales, non fetus ac anirralia in ramificatione vaforum iliacorum, te tarnen differentia, quod Warum ramificationes fotflim tendant, horum vero retrorfum; hinc ergo veteres, plantant effe animal inverfum, dixerunt.\nFlos qui ant berat Mafculus, qui fligmata Femineus, Utraque tontinet Hermaphroditus dicitur. Fund. Botan. \u00a7. 148.\n% XXXIV. Ex di&is jam intelligitur, florem \u00bbather.is initmclum, absque ftigmatibus, mafsulum A a 5\teffe","page":377},{"file":"p0378.txt","language":"ca","ocr_default":"fett\u00bb\n378 XT/ \u00a3 P 0 N S A L I A\neffe (conf jfjf. XXI, XXII\\ ftigmatibusve dentem & antheris orbatum, femintum ( conf. j XXIII, XXIV). Qui autem utroque luxuriat,! maphroduum effe, fat fuperque conftat\nNec minim nobis videatur, in regno vegetabili, p\u00eferasque plantas effe hermaphrodites, in regno cet animali paueiflima ejusdem fint generis; f enim unum alterum adir\u00e9 facile poteft, cum terr\u00e6 affix\u00e6 loco egredi nequeant. Jure 1\nutraque genitalia Cochleis, pede tardiflimo an_\nbus, donavit fapientiflimus Creator; funt enimpk.1 r\u00e6que androgyn\u00e6, ne, quum una in alteram rata incidat, familia earum exftirpetur ; durante itaqoe copula altera in alteram agit, amb\u00e6 vdces fubeunta mariti & amb\u00e6 femin\u00e6, ira ut utraque fit alteri\u00eb mas, utraque alterius femina.\nPlanta qu<e fort bus Mafculis Mas; qu*e Femintis Femina; qu\u00e6 hermaphroditis I\u00eeermaphrodita 5 qutS mafculis cf femineis. fimul Androgyna ; quxque hermaphroditis cf mafculis autfemimit . fimul inflruitur Hybrida dicitur. Hxc tats Hermaphrodito aut Hermaphrodiita confi\u00e2t. Fu Botan. \u00a7149.\n\u00a7. XXXV. Plantam, qu\u00e6 fioribus mafculis, ma-rem; qu\u00e6 femineis, feminam; qu\u00e6que hermaphroditis tantum inflruitur, bermapbrodit\u00e0m dicimus. Quarta fpecies, in uno eodemque caule & flores ma-fculos & femineos fimul habens diftin\u00e9los, nuncup\u00ef* tur androgyna. Quinta accedit divifio, cum nem-pe in una eademque planta, non folum adfunt flore\u00ee hermaphroditi, fed & mafculi aut feminel fim\u00fcl, quamque vocamus hybridam. Si flores mafculi fu-peraccedunt, inlerviunt fecundation! hermaphr\u00f6tli-torum, ut fuppleatur, quod mares ordinarii perfice-re nequiverint, e.gr. in Vaillant ta & Ver at roi, aut","page":378},{"file":"p0379.txt","language":"ca","ocr_default":"PLANTAR U M.\n379\n\u00df jlores feminei, abundante pulvere maritorum her-raaphrociiturum impr\u00e6gnantur, ut e.gr. in Pari\u00e8ta-ris & Atnplue. Singulare, quod iemina florum hermaphroditorum in Atnplue, a'feminibus flofcu-lorurn femineorum valde diflimilia, tarn qua figuram, quam tnagnitudinem, eandem tarnen plantam pro-fermt, non (ecus ac femina compofitorum, e flofcu-lis difci & radii in compofitis radiatis Tournefortii. Hue etiam referri poteli tertia hybridarum fpecies, tilii fcilicet duo herrnaphrbditi flores in uno indivi-duo proftant, ita tarnen, ut unus florum hermaphro-ditorum fteri\u00fcs fit a parte feminina,alter a parte ma-fculina, ut de Mufa audivimus Jj'-XXV, n.q.\nluxuriantes Flores nulls naturales, fed omnesMon-ftra funt ; Pleni enim Eunuchi evaferunt, adeo-que femper abortiunt ; Multipluati non eeque ; Prolifers Mon\u00dfrojbrum augent dtformationem. F\u00fcnd. Boran \u00a7150.\n\u00a7, XXXVI. Flores luxuriantes funt, quum plu-ira petala judo florem occupant ; funtque vel Pleni ubi loco omnium ftaminum petala enafeuntur; vel Multiphcati, quum ftamina nonnulla exfulant, non-tolla vero manent ; vel Prolifers, cum piflillum in (diurn exerefeit florem cum fuo pedunculo.\n\u00a7\u25a0 XXXVII. Omnes flores luxuriantes merito Inter monftra collocamus, cum transmutantur partes effentiales, diverfamque induunt flguram & natu-tam, quod haud parum admirantur Ignari, quibus flo-t\u00e8s pleni & multiplicati in deliciis funt.\nSingulare eft, quod, cum flores MonopetaSi in luxuriantes vel plenos commutentur, corolla tantum major evadat, e.gr. inOpulo, Tagete, Matricaria. Qu\u00e6 tarnen lex raro cancellos florum compofito-tum transgreditur.\n$. XXXVIII.","page":379},{"file":"p0380.txt","language":"ca","ocr_default":"380 Xll S PONS AL PLANTAM^\n- . \u00a7. XXXVIII. Hirte nullos flores plenos naturales un quam dari, nifi ex fimplieibus propagati fmt, perfpicere pofi\u00fcmus, liquidem nulla demur monftra mere natural\u00ab. Flores hi primum ope nutriment! copiofil\u00efimi exoriuntur.\n\u00a7. XXXlX. Quum flores hi ftaminibus deftU tuantur ( $ XXXVj, privantur etiam organis geni-talibus mafeulinis, ftigfnata fecundandbus(ffi.XXtt feqq.) ; nulla vero fernina ante fecundationem pro-germinare poflunt ( /. XV); ergo hi flores femkit fcus careant neceffe eft. Dianthus,Hepaiha,Cbe\u00df: rant but, Trop\u00e6olum, Pmica, Rofa, Ranmeuhu,' Caltba, Lychnis, Viola, Leucojum, Pxonia, Nar* affus, flores ferunt plenos, quarum femina nun\u00bb\nSUam reportare licet, fed e ftolonibu* multiplied \u00ae funt plant\u00ae.\nPapaverem, NigeOam aliosque flores compofi-tos interdum femina proferre novimus, quia manent ftamina eorum nonnulla piftillum fecundantia.\n\u00a7. XL. Eadem de Prolifer is omnibus argumen-tandi methodus valet, egr Ranunculus, Ro\u00df, Gt-um ; omnes enim fteriles fiunt, quia abeft germcn & caflrati funt a parte femiriina ( \u00a7.XXXVI), modo e centro fint proliferi ; at horum proles interdum frudturn profert, fi fl\u00f4s tantum prolis plena* non fit.\n\u00a7. XLI. Ex hac qualicunque opella vides\u00bb L.B. quam fibi femper fimilis fit natura, quasque leges fe-mei pr\u00e6fcriptas fequatur. Quis unquarn crederet, tot in plands latere veritatesT quamvis tedte ad-huc lateant multo plures. Portum jam prius, quo mihicurfus erat, quam contigero, verba adducam -Plinii : Dari in plantas veneris intelle Bum, m-res que afflatu quodam & pulvere etiam feminas maritare\u00bb\n9\t\u00bb\t\u00ab\t9\n***** xm","page":380}],"identifier":"lit26625","issued":"1749","language":"ca","title":"Sponsalia plantarum (Diss., Resp. J. G. Wahlbom) (1746)","type":"Book Section"},"revision":0,"updated":"2022-01-31T12:46:29.676107+00:00"}